پاسخگویی ۲۴ ساعته ۶۲۹۹۹۰۱۰- ۰۲۱

چله ‌کشی فرش

همان‌طور که می‌دانید ایران یکی از بزرگ‌ترین کشورها در زمینه تولید و مبادلات فرش، محسوب می‌شود. امروز اقتصاد کشور به وسیله صادرات فرش‌های ایرانی رونق بسیار بالایی داشته‌ است. این‌ موضوع سبب شده تا فروش و بافت فرش به یک بیزینس بزرگ در کشور ما تبدیل شود و عده زیادی از مردم ایران دست به کارآفرینی بزنند و در این راه به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کنند. تقاضای بالای فرش در ایران و جهان باعث شده تا عده زیادی از مردم تلاش کنند، تا اصول بافت فرش را فرا بگیرند و از این طریق به استقلال مالی بسیار خوبی در این زمینه برسند.

چله ‌کشی فرش

در کشورمان ایران هم که یکی از قطب‌های فرش‌بافی آسیا و جهان به حساب می‌آید، موضوع فرش‌بافی از گذشته تا امروز گسترش بسیار چشمگیری داشته‌ است و این‌ موضوع باعث شده افراد مستعد و توانایی در این زمینه پرورش پیدا کنند و کارآفرینان موفقی بشوند. البته مزایا و معایب شغل قالی بافی وجود دارد. در این‌مورد اصول بافت فرش بسیار حائز اهمیت است و نقش مهمی در فروش فرش عهده‌دار می‌باشد. بافت فرش، مراحل متعدد و متنوعی دارد که هر یک بخش های مختلف فرش را رقم می‌زنند. یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مراحل در بافت فرش‌های ایرانی چله‌کشی فرش است . اکنون با ما همراه باشید که درباره این مرحله بسیار مهم اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

چله‌ کشی فرش چیست؟

همان‌طور که گفته شد چله‌کشی اساس و پایه فرش‌بافی است و باید به‌ نحو احسن و بدون خطا انجام شود. اگر در این‌ مورد کوتاهی صورت گیرد، قطعا فرش شما با مشکل مواجه خواهد شد و ممکن است آن‌چیزی که می‌خواهید از آب درنیاید. اصطلاح چله در زبان فارسی به‌معنای تار است و چله در واقع همان تار فرش است.

به نخ‌های بسیار نازکی که به صورت‌های لایه‌لایه و پرپیچ‌ و تاب در بافت فرش به کار می‌روند، چله گفته می‌شود. چله ها به موازات یکدیگر در طول قالی کشیده شده‌اند. برای بافت فرش، چله یا همان نخ‌های نازک فرش را به‌صورت عمودی بر روی تخته نصب می‌کنند. چله از جنس پنبه است و وظیفه اصلی آن حمایت و نگهداری از گره‌هایی است که در فرش زده شده‌ است.

چله‌ کشی فرش چیست؟

بدون چله‌ کشی فرش کار بسیار سخت شده و نمی‌توان روند رگ‌زنی و گره زنی را اصولی و درست انجام داد. در چله کشی یک فرش از الیاف طبیعی استفاده می شود، زیرا معمولاً الیاف طبیعی نخ چله، علاوه بر استحکام و دوام بسیار بالا مقاومت زیاد و مناسبی در برابر کشش زیاد از خود نشان می دهند  و برای چله کشی بسیار عالی هستند. به این منظور در چله کشی با توجه به رج، از نخ های باریک و با مقاومت بسیار بالا استفاده می‌شود. این الیاف طبیعی شامل پنبه، پشم و ابریشم  هستند که دوام بسیار بالایی نیز دارند. حال می‌دانیم که برای هر عملیاتی در فرش بافی نیازمند مواد و وسایلی کاربردی هستیم.

مواد اولیه و وسایل مورد نیاز برای کار چله کشی

در چله کشی نیز مانند سایر مراحل  فرش بافی، نیاز به ابزار و وسایل مختص برای آن داریم. این وسایل شامل دفه یا دفتین، کش، مداد سیاه یا ماژیک سیاه، میخ، چکش، آچار، تسمه چوبی با کیفیت، نخ چله، نخ قالی، متر و نقشه اصلی خود قالی هستیم که اکنون می خواهیم شما را با  ویژگی این وسایل و کاربرد آنها در چله کشی آشنا کنیم .

۱- نخستین ابزاری که بسیار کاربردی است و می‌خواهیم با خصوصیات آن بیشتر آشنا شویم نخ چله است. نخ چله به نخی گفته می‌شود که با استفاده از آن عملیات چله زنی آغاز می گردد. همانطور که گفته شد این نخ معمولاً بسیار مستحکم است؛ چرا که از پنبه، ابریشم یا پشم به دست می آید.

۲- نقشه فرش و نمای قالی که بافنده فرش می تواند به کمک آن طرح قالی خود را به عمل آورد. همینطور در چله کشی تعداد تارهای چله به کمک نقشه فرش ایجاد می شوند.

۳- دار قالی چهارچوبی فلزی یا چوبی است که قالی روی آن و به کمک آن بافته می‌شود. که در اندازه های متفاوت و گوناگون در بازار عرضه می گردد.

۴- دفه یا دفتین که علاوه بر چله کشی در قالیبافی نیز بسیار کاربرد دارد و وسیله اصلی دفه کوبیدن گره های فرش است.

۵- چله یا ارش که برای بافت قالی نیاز است، روی دار قالی نصب شود.

همانطور که گفته شد تار های تشکیل دهنده قالی که همان چله هستند، باید از هر نخ به صورت یکی در میان عبور کنند تا بتوان نقشه یا طرح اصلی فرش را روی آنها رقم زد. سایر ابزاری که در چله زنی کاربرد دارند نیز به صورت مصرف معمولی در این راستا به کار می روند. جالب است بدانید چله ها نیز انواع گوناگونی دارند. که هر یک ویژگی های منحصر به فردی برای خود ایفا می‌کنند.

مشخصات و ویژگی های انواع چله

چله کشی در انواع متفاوتی عرضه می گردد که هر یک از آنها کاربرد های متفاوتی نیز دارند. به طور کلی مهمترین نوع های چله کشی، چله کشی فارسی و چله کشی عربی است که به تفسیر و نحوه انجامش می پردازیم.

چله کشی فارسی

در چله کشی فارسی، چله کشی بر روی دار انجام نمی شود. در این روش سه عدد میله نسبتا بزرگ را در زمین فرو می کنند. که اولی و دومی به اندازه حدود یک متر از هم فاصله دارند و دومی و سومی به اندازه طول قالی از هم فاصله می‌گیرند.

در چله کشی فارسی، که بسیار با سرعت نیز انجام می‌شود، چله به میله اول خیلی محکم گره می‌خورد و زیر میله دوم خارج می شود. در پایان عملیات این نوع چله کشی نیز، چله را روی دار می گذارند  و در بالای آن چله را به تعداد های تعیین شده به هم گره می زنند. پس از اتمام این کار چله های محکم شده در زیر دار را باز می کند و فرش را از دار جدا می کنند.

مشخصات و ویژگی های انواع چله

یکی از ویژگی های منحصر به فرد در این نوع چله کشی، این است که می توان به وسیله آن فرش های بسیار زیبا و در اندازه های نامحدود بافت.

چله کشی ترکی یا آذری که این نوع چله کشی مناسب فرش هایی است که می‌خواهند در ابعاد دقیق، ظریف یا کوچک بافته شوند. به طور مثال در تابلو فرش از این نوع چله کشی استفاه می شود .

آموزش چله کشی تابلو فرش

 چله کشی ترکی دقیقاً برعکس چله کشی فارسی است. در چله کشی ترکی، بافت اصلی بر روی دار صورت می گیرد. در ابتدا دار قالی را بر اساس نقشه قالی، ترسیم کرده و انداره می گیریم. سپس  با توجه به طول و عرض فرش، دار قالی موردنظر را به وسیله متر یا نخ دوگوش اندازه گیری می کنیم. پس از تعیین اندازه، بر روی راست روها دو عدد نخ را به فاصله حدود بیست سانتی متر از یکدیگر گره می زنیم. نقطه مرکزی سرازیر دار را پیدا کرده و به فاصله هفت سانتی متری تقسیم می کنیم. پس از این مراحل را از روی نخ اول و زیر نخ دوم گذر می دهیم و در سری بعد از زیر نخ اول بر روی نخ دوم رد می کنیم.

بعد از این مراحل، نوبت سیه بندی است. تقسیم چله ها بر روی سر و زیر دار سیه بندی نام دارد. معمولاً عمل سیه بندی در سر دار به فاصله دو ممیز هفت سانتی‌متری و در زیر دار هفت سانتی‌متری تقسیم می‌شود. سیه بندی یک روش رایج در چله‌کشی است. دلیل عمل سیه بندی جلوگیری از عیب سره دار شدن فرش است و از گذشته تا کنون رواج داشته است.

آموزش چله کشی تابلو فرش

البته از یاد نبریم که باید برای این‌که مطمئن شویم، تار یا چله با رج شمار یکسان است، چله یا تار مان را حدود بیست تا بیست و پنج دور، دور یک خودکار به‌صورت یکدست و بدون فضای خالی بپیچیم. سپس آن را اندازه‌گیری کنیم و گره ها را بشماریم.

در چله کشی ترکی باید به نکاتی نیز توجه کافی را داشته باشیم. به طور مثال باید چوب های سردار و زیر دار به یکدیگر عمود باشند و دار قالی به هیچ عنوان نباید کج و نامیزان باشد. و چون ممکن است به دار قالی، فشار زیادی وارد شود، باید از استحکام آن اطمینان کافی را داشته باشیم، دارهای فلزی نسبت به دارهای چوبی از استحکام بالاتری برخوردارند.

از ویژگی های عالی و بسیار منحصربه فرد چله کشی به روش ترکی، می توان به آسانتر بودن و  تسلط بیشتر بافتدگان فرش روی فرش مورد نظر اشاره نمود. در تابلو های فرش، نیز به دلیل کوچک بودن مساحت فرش و مشخص بودن ابعاد و اندازه های دور تا دور آن بهتر است این‌گونه فرش ها به روش چله کشی ترکی بافته شوند.

انواع چله کشی فرش

چله کشی فرش یک مرحله از بافت فرش های دستبافت می باشد که باید به بهترین شیوه خود انجام شود و هیچ گونه عیب و نقصی در ان وجود نداشته باشد. وجود عیب و نقص در چله کشی فرش سبب می شود که بافت فرش تا انتهای بافت کاملا اشتباه انجام شود و پس از بافت حالت فرش زیبا دیده نشود. چله کشی فرش ها به صورت مختلفی انجام می شود و انواع مختلفی دارد به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره داشت

۱- چله کشی فرش به روش ترکی

چله کشی فرش به روش ترکی یکی از انواع چله کشی فرش است که توسط دو نفر انجام می شود و نمی توان به تنهایی این کار را انجام داد. عملیات چله کشی فرش به روش ترکی بر روی دار قالی انجام می شود و تمامی مراحل چله کشی باید به صورت کاملا حرفه انجام شود تا پس از اتمام بافت چله به صورت یک دست دیده شود. اگر پس از بافت، طرح بافت به صورت زیگزاگ، ضربدری یا …. دیده شود به این معنی است که چله کشی فرش به طور صحیح انجام نشده و به بافت دوباره نیاز دارد.

انواع چله کشی فرش

۲- چله کشی فرش به روش فارسی

یکی دیگر از روش های چله کشی فرش ها، چله کشی فرش به روش فارسی می باشد. روش چله کشی فارسی با چله کشی ترکی کاملا متفاوت است و برای انجام چله کشی و شروع و بافت چله را بر روی زمین آغاز می کنند و پس از پایان کار چله را بر روی دار قالی قرار می دهند. چله کشی فرش به صورت فارسی بسیار سخت است و باید توسط افرادی که کاملا مهارت دارد انجام شود تا زمان زیادی گرفته نشود. اگر پس از چله کشی فارسی بافت آن کاملا صحیح بود اقدام به نصب آن بر روی دار قالی می کنند و ابزار های مخصوص پیچ های مخصوص را سفت می کردند.

۳- چله کشی فرش به روش تلفیقی

یکی دیگر از روش های چله کشی فرش ها به صورت چله کشی تلفیقی می باشد که در این روش هم از چله کشی ترکی استفاده می شود و هم از چله کشی فارسی. این روش نسبت به چله کشی فارسی و ترکی بسیار راحت تر و بی درد سر تر انجام می شود و مدت زمان بسیار کوتاهی را برای انجام آن گرفته می شود.

فرمول چله کشی

فرمول چله کشی فرش برای این که پس از اتمام بافت فرش کاملا زیبا و یک دست دیده شود باید نکاتی رعایت شود به عنوان مثال:

۱- مراحل چله کشی باید به آرامی و با صبر و حوصله ی بسیار زیاد انجام شود و از هر گونه عجله باید خودداری شود به دلیل این که ممکن است خطایی ایجاد شود.

۲- برای چله کشی فرش به صورت کاملا یک دست باید به قرینه بودن کار توجه ی بسیار زیادی شود. قرینه بودن بسیار مهم است و اگر قرینه نباشد طرح فرش پس از بافت یک دست دیده نمی شود.

فرمول چله کشی

۳- فشار زیادی در حین چله کشی نباید به نخ ها وارد شود. وارد کردن فشار زیاد بر چله ها سبب ایجاد چروکیدگی در فرش می شود.

۴- برای چله کشی فرش ها باید از نخ هایی استفاده شود که مقاومت بسیار بالایی دارد و بتواند خود را در برابر کشش و… حفظ کند و دچار تغییر حالت نشود.

چله کشی فرش ها بر اساس فرمول اصولی توسط افراد با تجربه و ماهر انجام می شود تا فرش ها پس از اتمام بافت کاملا صاف یک دست باشند و زمانی که بر روی زمین پهن می شوند فرو رفتگی و بر آمدگی هایی بر روی فرش دیده نشود.
اگر فرد چله کشی را بر اساس فرمول اصولی انجام ندهد ممکن است فرش دچار چرخش شود و از سطح زمین بلند شوند. به همین دلیل توصیه می شود چله کشی فرش ها حتما توسط افرادی انجام شود که بر کار خود کاملا تسلط کامل دارند. برای چله کسی فرش ها بهتر است نخ هایی انتخاب شود که کاملا ظریف و براق هستند تا پس از چله کشی نمای فرش زیبا باشد.
شخصی اقدام به چله کشی فرش می کند ابتدا روش مناسبی را انتخاب می کند و پس از پایان چله کشی، چله را کاملا بررسی می کند تا اگر نواقصی دیده شد اقدام به ترمیم آن کند.

تماس با ما