فرش های دستبافت، به دلیل فرآیند تولید طولانی، استفاده از نخ های طبیعی با گره های بلند، تلاش بافنده های ماهر، نزد دارندگان آن دارای اهمیت زیاد است. شستشوی فرش دستبافت به تکنیک های متفاوت با فرش ماشینی نیاز است به این شکل که از راهکارهای شستشوی فرش ماشینی نمی توان برای فرش دستبافت استفاده کرد؛ زیرا باعث رساندن آسیب به فرش گرانقیمت دستبافت خواهد شد. از آن جایی که گل های فرش از ابریشم ساخته شده و ابریشم نخی، حساس و گران است. دقت بسیار در شست شوی فرش دستبافت گل ابریشم ضروری است.
اصول نگهداری از فرش ابریشم
فرش دستبافت یک کالای گرانقیمت است، که در نگهداری آن باید دقت کافی داشت. که اگر غیر از این باشد، صدمه خواهد دید و با توجه به این که پول زیادی بابت آن پرداخت کرده اید، اما با یک سهل انگاری و یک تعمیرات نامناسب، فرش آسیب خواهد دید. پس برای این که بتوانید از فرش دستبافت خود مراقبت کنید، رعایت یک سری نکات لازم است.
برخی از مراقبت‌های که مربوط به سلامت فرش می شود، همگانی و کلی است و باید به طور روتین انجام شود . برخی دیگر می‌توانند در طول هفته و یا ماه و یا در طول سال صورت گیرند. زمان‌بندی این مراقبت ها نسبی بوده و هر فرد می‌تواند آن‌ها را با توجه به تجربه داشتن فرش‌های دستبافت انجام دهد .
اصول نگهداری همگانی
۱- دارنده فرش دستبافت باید قبل از پهن کردن فرش سطح مورد نظر را کاملا بررسی کرده و اگر سطح دارای پستی و بلندی بود، به هیچ عنوان فرش دستبافت ابریشم را روی آن پهن نکند، زیرا باعث شکسته شدن فرش خواهد شد. سطح هایی که برای پهن کردن فرش دستبافت ابریشم مناسب هستند، موزاییک، سرامیک، چوبی و سطح های مشابه است. قبل از پهن کردن فرش دستبافت بر روی سطح، از تمیز بودن آن اطمینان کسب کنید. به طوری که هیچ گرد و خاکی بر روی آن نباشد و یا از قبل با یک شیلنگ آب منطقه مورد نظر را شست شو دهید.
۲- در قسمت هایی از منزل که گچ و یا آهک حتی به میزان کم وجود دارد، فرش دستبافت ابریشم را قرار ندهید. زیرا گچ و آهک های موجود به درون گره های فرش دستبافت رفته و به آن ها چسبیده و اگر با آب برخورد شوند، با هیچ موادی تمیز نخواهند شد.
۳- در برخی از موارد شاهد این هستیم‌که فرش های دستبافت ما بر اثر حرکت در جای اول خود تکان خورده و به سمت های دیگر می رود. البته باید یاداور شد که فرش های دستبافت، سنگین تر از فرش های ماشینی هستند. اما این سنگینی باعث عدم حرکت آن نمی شود. این حرکت ها به مرور زمان به فرش آسیب می رساند. پس بهتر است که چاره ای برای آن اندیشید، به کارگیری لاستیک در زیر فرش، روش خوبی برای جلوگیری از تکان خوردن آن است.
۴- همانطور که همه ما می دانیم وسایلی نظیر میز، صندلی، مبل دارای پایه هایی از جنس فلز هستند. که اگر بر روی فرش دستبافت قرار گیرند، باعث فرو رفتن خام و یا تارو پود های فرش دستبافت شده و در کل فرش له خواهد شد. مخصوصا زمانی که فرش دستبافت از جنس ابریشم باشد، پس باید همواره مراقب بود و از قرار دادن مستقیم این پایه های فلزی بر روی فرش دستبافت پرهیز کرد. اما اگر لاجرم مجبور به قرار دادن آن ها بر روی فرش باشیم، بهتر است از یک محافظ استفاده کنیم. به این صورت که زیر پایه های موجود یک تکه کارتن، چوب و یا پلاستیک قرار داد .
۵- همه مدل های فرش چه ماشینی و چه دستبافت، بعد از مدتی که بر روی زمین پهن باشند، با خطر سایش و پارگی روبرو هستند. بنابراین باید همواره به دنبال راه حل هایی بود که این خطرات را به حداقل رساند، پس باید از راه کارهایی موثر به صورت مکرر استفاده شود. برخی از این راهکارها فی البداهه به سراغ شما می آیند. برخی دیگر را باید از دیگران پرسید و از تجربه های آن ها استفاده کرد. با این فعالیت ها عمر فرش خود را طولانی‌تر کرده و امنیت بیشتری را تامین خواهد کرد. چون فرش به طور محکم ثابت خواهد ماند.
۶- زمانی که برای یک مدت طولانی بر روی فرش دستبافت راه می رویم، به تدریج باعث آسیب رساندن به فرش دستبافت ابریشمی خواهیم شد. بهتر آن است که فرش ها را برای مدتی استراحت داد و آن ها را جمع کرد کنار گذاشت.
۷- اگر شما علاقه مند به گل و گیاه باشید، قطعا در منزل خود گلدان های زیادی از گل و گیاه دارید. پس اگر فرش دستبافت ابریشمی نیز در خانه وجود داسته باشد، نیاز است که مراقبت های زیادی در این باره صورت گیرد. به طوری که به هیچ عنوان آن ها را بر روی فرش و یا اطراف آن قرار ندهید. زیرا ممکن است آب اضافی گلدان به درون فرش ها نفوذ پیدا کند و باعث ایجاد خسارت و پارگی فرش گردد و لکه هایی ایجاد کند که با هیچ وسیله و موادی نتوان آن ها را تمیز کرد.
۸- به هیچ عنوان از لکه پاک کن های قوی شیمیایی برای تمیز کردن لکه های موجود بر روی فرش دستبافت ابریشم، استفاده نکنید. زیرا علاوه بر تداخل کردن رنگ های موجود درون قالی که نیاز به ترمیم رنگ فرش دستباف پیدا می کند، باعث سست شدن فرش و در نهایت‌پوسیدگی آن می شود.
۹- گاهی پیش می آید که برای خشک کردن فرش ها، از نور افتاب کمک گرفته می شود. به این طریق که بعد از شست شو، فرش را بر روی نرده و یا دیوار قرار می دهند. تا نور آفتاب باعث خشک شدن فرش شود، اما برای فرش دستبافت، این یک روش مضر است و نور خورشید باعث آسیب زدن به فرش دستبافت ابریشم خواهد شد. بنابراین اگر مجبور به خشک کردن از طریق این روش هستید، بهتر است که از یک پارچه استفاده کرده و آن را بر روی فرش بگذاری تا نور خورشید به طور مستقیم و بدون واسطه با فرش برخورد نداشته باشد.
۱۰- اگر می خواهید فرش دستبافت ابریشمی خود را جمع کنید و از آن استفاده نکنید، نباید همینطور فرش ابریشمی را رها کرد. بلکه باید آن را درون پلاستیک گذاشت. به طوری که در زمان جابه جایی و اسباب کشی، آسیب نبیند. همینطور نباید آن را در یک مکان گرم نگه دارید؛ بلکه همواره باید قسمتی که فرش در آن قرار می گیرد، خنک بوده و بدون از هر گونه رطوبتی باشد.
مراقبت ها بر اساس زمان به سه دسته تقسیم می شوند که به شرح زیر است:
مراقبت های کوتاه مدت
برای سلامتی فرش مهم است که همیشه تمیز بوده و گرد و خاکی درون تارپودهای آن وجود نداشته باشد. بهترین راه که می توان در یک زمان‌کم برای از بین بردن گردوخاک استفاده کرد، جاروبرقی می باشد.
مراقبت های میان مدت
در مراقبت های میان مدت، تاکید بر روی حاشیه های فرش است. بنابراین بهتر است که هر ماه حاشیه فرش را بدون جابجا کردن اثاثیه بلند کرده و زیر آن را تمیز کنید.
مراقبت های بلند مدت
فرش را با جارو برقی جارو کنید، به طوری که مکش جاروبرقی به ریشه ها نرسد. زیرا ممکن است برخی از ریشه ها کنده شده و به جاروبرقی آسیب جدی وارد شود. بهتر آن‌است‌که در هنگام جارو، خواب فرش در نظر گرفته شود و در قسمتی جارو کشیده شود که موافق خواب فرش باشد.
ازبین بردن تداخل رنگ در فرش ابریشم
شستشو از عوامل‌تاثیرگذار بر تداخل رنگ در فرش ابریشم است. البته باید یادآور شد که شستشوی غیر اصولی و ناشیانه باعث قاطی شدن رنگ های فرش می شود. اما در برخی از موارد این اتفاق می افتد و باید به دنبال راهی برای رفع آن بود. زیرا بر ظاهر فرش تاثیر گذاشته و از زیبایی آن کاسته می شود.
با توجه به ترکیباتی که در ماست ترش است و بامخلوط کردن آن با ماده ای به نام هیدروسولفیت می توان باعث از بین بردن تداخل رنگ در فرش ابریشم شد، ولی کار هر کسی نیست، زیرا به دقت زیاد در حین اجرا نیاز است.
مراحل شستشوی فرش ابریشم
برای شستشوی یک فرش ابریشمی، ابتدا باید مواد ریخته شده بر روی فرش را با یک وسیله ای جمع آوری کرد. بعد از یک پارچه سفید و تمیز برای از بین بردن لکه ها کمک گرفت و تا جایی که ممکن است لکه را با پارچه سفید پاک کنید. بعد از آن با مواد خانگی نظیر ترکیب آب با جوش شیرین و یا آب با نمک، برای از بین بردن کامل لکه ها استفاده کنید؛ اما به هیچ عنوان شوینده های با ترکیب شیمیایی زیاد و یا از سفید کننده ها استفاده نکنید، زیرا باعث نابودی فرش گرانقیمت شما خواهد شد.
شستن فرش ابریشم
فرش های ابریشم یکی از فرش های گران قیمت و حساس می باشد که برای شستشو آن ها باید بهترین روش را انتخاب کرد. شستشوی فرش های ابریشمی را می توان به روش های مختلفی انجام داد به عنوان مثال
۱- یکی از روش های تمیز کردن فرش های ابریشم استفاده از شامپو فرش می باشد. شامپو فرش ها یکی از شوینده های مناسب برای تمیز کردن سطحی فرش می باشد. برای تمیز کردن فرش با شامپو فرش سعی کنید شامپویی را انتخاب کنید که مناسب جنس و نوع فرش است و به فرش آسیبی وارد نکند.
۲- شستشو فرش های ابریشمی در منزل یکی دیگر از روش های شستن فرش های ابریشمی می باشد. برای شستن فرش های ابریشمی در منزل رعایت برخی نکات بسیار مهم است و باید حتما رعایت شود تا از ارزش فرش شما کاسته نشود.
به عنوان مثال برای شستشو فرش ابریشمی از شوینده مناسب فرش ابریشمی استفاده کنید و برای شستشو سطح فرش از اسفنج یا تور استفاده کنید. برای خشک کردن فرش ابریشمی سعی کنید فرش را در هوای آزاد و دور از تابش مستقیم نور خورشید خشک کنید تا فرشتان آسیبی نبیند.
۳- یکی دیگر از روش های شستن فرش ابریشمی مراجعه به قالیشویی های معتبر می باشد. در قالیشویی ها برای شستشو فرش های ابریشمی از بهترین مواد و دستگاه ها استفاده می کنند تا فرش کاملا تمیز و براق شود. در قالیشویی های معتبر شستشو فرش های ابریشمی توسط کارکنان حرفه ای و آموزش دیده انجام می شود تا مشکلاتی برای فرشتان پیش نیاید.
شستن فرش های ابریشمی یک کار سخت و حرفه ای است و نمی توان برای شستشو آن ها به هر کسی اعتماد کرد به دلیل این که با هر گونه بی احتیاطی یا بی دقتی آسیب بسیار بزرگی به فرش وارد می شود به عنوان مثال اگر شخصی که می خواهد اقدام به شستشو فرش ابریشمی کند از شوینده های قوی و اسیدی استفاده کند فرش در حین شستشو دچار رنگ دادگی می شود و پس از شستشو طرح و رنگ فرش کاملا نا پدید می شود به همین دلیل توصیه می شود برای شستشو فرش های ابریشمی خود وسواس به خرج دهید تا آسیبی به فرشتان وارد نشود.
