کشور ما ایران، یکی از مکان‌های بزرگ تولید کننده فرش در دنیاست و این موضوع باعث شده، تنوع فرش در کشور ما بسیار زیاد باشد و امروزه بتوانیم شمار بسیار زیادی فرش در رنگ‌ها، انواع و اجناس مختلف تولید کنیم و به یکی از صادر کننده‌های پر رونق جهان در این زمینه تبدیل شویم.
قطعا در میان مردمان چنین کشوری، تنوع در طرح و کیفیت فرش، حرف اول را می‌زند. تولیدکنندگان، کار بسیار سختی دارند و از هر روشی برای بافت فرش‌های جدید در طرح ها و الیاف متفاوتی استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع الیاف، در میان الیافی که این‌گونه افراد تولید می‌کنند، استفاده از الیاف پنبه برای تار و پود فرش است، که این‌گونه فرش‌ها در میان مردم نیز بسیار پرطرفدار هستند. اما دلایل زیادی وجود دارند که مردم به خرید فرش‌های نخ پنبه روی بیاورند.
از جمله این دلایل این است که این‌گونه فرش ها استحکام و مقاومت بسیار بالایی دارند و دیرتر از سایر فرش ها دچار تخریب و نابودی می‌شوند. از دیگر کاربردهای این‌گونه الیاف در بافت فرش، این است که آفاتی از جمله بید، تمایلی به خوردن پنبه ندارند و این موضوع باعث شده این اتفاق برای فرش های نخ پنبه بسیار دیرتر رخ دهد و در صورت تخریب، بخش بیرونی آن صورت بگیرد. همچنین بافت بسیار ظریف این‌گونه فرش ها، ظاهری زیبا به آن داده و باعث شده از جذابیت بسیار زیادی نزد ایرانیان برخوردار باشند. حال اگر فرش های نخ پنبه، برای شما عزیزان نیز جذابیت دارند، در ادامه همراه ما باشید.
فرش نخ پنبه چیست؟
نخ پنبه درواقع یک نخ و الیاف طبیعی است، که از گیاه پنبه درست شده است. گیاه پنبه به دلیل اهمیت فوق بالایی که در رشد اقتصادی کشورها دارد، در میان این کشورها به طلای سفید مشهور است. پنبه در واقع نوعی محصول است که در مزارع کشاورزی به شکل‌های دستی و ماشینی برداشت می‌شود. پنبه از الیاف بسیار نرم و پفکی تشکیل شده است، که درون یک کپسول نیمه باز به دوره تخم گیاه پیچیده شده و از گلوکزی به نام سلول ساخته می‌شود.
کشورهایی از جمله چین و هند از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های گیاه پنبه هستند و قسمت بزرگی از اقتصاد این کشورها را صادرات این گیاه به دوش می‌کشد. این گیاه در تولید نخ پارچه و الیاف به‌صورت مداوم به کار می‌رود، برای تبدیل گیاه پنبه به الیاف موردنظر، در مرحله نخست ابتدا آن‌ها را از هم شکافته و به‌صورت رشته رشته تقسیم‌بندی می‌کنند. سپس از عرض، آن‌ها را به هم می‌آویزند. پس‌از مدت‌زمان نسبتاً کم، این الیاف را به کارخانه‌های نخ‌ریسی می‌برند و از آن برای تولید پارچه‌های بسیار زیبا، فرش ها و قالی هایی رنگین با جنس‌های بسیار خوب استفاده می‌کنند. که صرفاً گران ولی با توجه به دوام بالای آن ارزش بهای بیشتر را جبران می کند.
فرش ماشینی نخ پنبه، نیز به دلیل وجود گیاه پنبه در مراحل ساخت آن از استحکام بسیار بالایی برخوردار است و در مقابل عوامل آسیب‌رسان همچون رطوبت، گرما، تابش مستقیم نور خورشید، آسیب‌های فیزیکی وارده از هر جسمی، مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد و از زیبایی بسیار بالایی در رنگ و تنوع و نوع بافتن برخوردار هستند.
استفاده از گیاه پنبه در فرش‌ها، علاوه‌بر زیبایی در رنگ و طرح و کیفیت بخشیدن به فرش، این مزیت را دارد که به دلیل وجود پنبه، خاصیت کششی بسیار کمتری در مقایسه با سایر فرش‌ها پیدا کند. این امر موجب شود ساختار فرش به‌خوبی حفظ شود و در دراز مدت برای تار و پود آن مناسب‌تر از سایر نخ‌ها و الیاف های به کار رفته در قالی ها باشد.
این‌گونه فرش‌ها هم به دو صورت دستی و ماشینی تولید می‌شوند. در فرش های ماشینی این‌گونه الیاف، توسط دستگاه های بزرگ فرش بافی در کارخانه ها در تعداد زیاد بافته می‌شوند و فرش های دستباف به دست هنرمندان مستعد کشورمان بافته می شوند و جلوه های زیبا به این‌گونه فرش ها داده اند .
فرش ماشینی نخ پنبه را به کدام قالی‌شویی‌ها بدهیم؟
ابتدا باید بدانیم فرش‌های نخ پنبه، با وجود استحکام بسیار بالایی که دارند، اما در مورد شست و شو نسبت به سایر فرش‌ها از حساسیت بسیار بالاتری برخوردارند. حال چنانچه تصمیم دارید فرش نخ پنبه خود را بشویید، اصلا نباید در این راه کوتاهی کنید.
فرش های ماشینی نخ پنبه، در برابر مواد قلیایی بسیار مستحکم اند و از خود مقاومت لازم را نشان می‌دهند، اما به دلیل اسیدهای موجود در مواد شوینده مناسب این فرش ها همچون سولفوریک اسید و منیزیم کلراید، نیترات ممکن است با گذشت زمان دچار نابودی شوند و بافت پنبه‌ای و جلوه‌ی زیبای خود را از دست بدهند. فرش‌های نخ پنبه، جاذب رطوبت هستند و دیر خشک می‌شوند. بنابراین پاک نمودن لکه‌های موجود روی آن‌ها نیز بسیار دشوار صورت می‌گیرد، به‌همین دلیل شست و شوی این‌گونه فرش‌ها، قواعد خاص خود را دارد و باید به اشخاص متخصص آن سپرده شود.
پیشنهاد می شود این‌گونه فرش ها را در منزل نشویید و از قالیشویی هایی معتبر مانند قالیشویی ولنجک تهران، که دارای افراد باتجربه و حرفه ای هستند کمک بگیرید. همچنین سعی کنید قالیشویی ای را انتخاب کنید، که علاوه بر داشتن متخصصان ماهر، از سرویس های تخصصی قالیشویی همچون لکه برداری، رفوگری، ترمیم فرش و امکانات و خدمات حائز اهمیت دیگر برخوردار باشد. همچنین بهتر است که از سیستم های خنک کنندگی، آبگیری و کشیدن آب فرش برخوردار باشند؛ چرا که این ویژگی ها برای فرش های نخ پنبه، که آب را به خود جذب کرده و تبدیل به لکه می‌کنند، بسیار کاربردی است و کار را برایشان آسان تر می‌کند.
فرش ماشینی نخ پنبه را چگونه می‌توان تشخیص داد؟
تمامی فرش‌های ماشینی زیبا و خاصی که در بازار می‌بینید، همراه خود شناسنامه‌ای دارند. این شناسنامه اطلاعات کامل و دقیقی از فرش موردنظر به ما می‌دهند. این اطلاعات شامل موارد زیر هستند:
۱- تراکم طولی و عرضی فرش که بسیار حائز اهمیت است.
۲- تعداد رنگ هایی که در فرش مورد نظر به کار رفته
۳- نوع نخ به کار رفته در فرش
۴- برند تولید کننده فرش یا علامت تجاری آن
۵- جنس الیاف فرش
۶- کد طرح یا نقشه فرش
۷- علامت استاندارد
راه‌های دیگری نیز هستند که می‌توانید به وسیله آن، فرش نخ پنبه مورد نظرتان را تشخیص دهید. برای پی بردن به این‌که فرش شما نخ پنبه است یا خیر، ابتدا باید به قسمت بالایی فرش دست بکشید. اگر احساس خشتی و سفتی کردید، بدانید و آگاه باشید آن فرش، نخ پنبه نیست. چراکه فرش نخ پنبه از الیاف بسیار لطیفی ساخته شده و بسیار نرم است و هنگام لمس این‌گونه فرش ها، لطافت را در جای جای وجودتان حس می کنید.
نحوه شستشوی فرش‌های نخ پنبه
همانطور که گفته شد، فرش‌های ماشینی نخ پنبه از مشهورترین فرش‌ها در ایرانمان هستند. این فرش‌ها بسیار مقاوم و مستحکم هستند و دلیل این مقاومت بالا، وجود الیاف پنبه‌ای است که در تار و پود آن بکار رفته است.
فرش‌های ماشینی نخ پنبه، از حساسیت بالایی هنگام شستن برخوردار نیستند و شست و شوی آن‌ها به‌راحتی صورت می‌گیرد، ولی از یاد نبرید که در تار این‌گونه فرش‌ها از پنبه استفاده می شود. پنبه جاذب بالای آب و لکه است. لکه‌های بزرگ و کوچک قهوه یا چای و لکه‌های معمولی که ممکن است، روی هر فرش ایجاد شود، باید سریع پاک شوند ولی خاصیت بالای جذب لکه که این‌گونه فرش‌ها دارند، باعث شده که از حساسیت بسیار بالایی در این زمینه برخوردار شوند و افراد همواره دغدغه شستن این‌گونه فرش‌ها را داشته باشند. پس برای شستن فرش‌های پنبه‌ای، درنگ نکنید و فرش خود را به دست قالیشویی‌های معتبر بسپارید؛ تا مسئولیت فرش تان را نیز پذیرا باشند.
از کجا بفهمیم فرش ما نخ پنبه است؟
همانطور که گفته شد، فرش‌های ماشینی موجود در بازار، یک برچسب یا شناسنامه دارند. که در قسمت پشتی و گوشه‌ای فرش‌ها قرار گرفته‌اند. که از طریق دیدن این شناسنامه و خواندن اطلاعات داده شده، می‌توانید مطمئن شوید که فرش شما یک فرش ماشینی نخ پنبه است یا خیر.
بهترین و سریع‌ترین راه تشخیص فرش‌های نخ پنبه به لمس قسمت بالایی فرش است. الیاف پنبه بسیار نرم و لطیف هستند و این خاصیت، این نرمی و لطافت به‌وضوح قابل لمس است و می‌توان بدین‌وسیله جنس فرش مورد نظر را تشخیص داد. چراکه تفاوت فاحشی در جنس میان این‌گونه فرش‌ها و فرش‌های موجود در بازار وجود دارد. این فرش‌ها بسیار نرم و ظریف اند و این ویژگی آن‌ها را متمایز کرده است.
ما نمی‌خواهیم برای تشخیص جنس فرش خود، آن را به آتش بکشید ولی باید این را بدانید که الیاف نخ در برابر آتش با سرعت بسیار زیاد آتش‌گرفته و شروع به سوختن می‌کند و دودی که در اثر سوختن آن حاصل می‌شود، دودی سیاه و تیره و قابل مشاهده است.
طرز شستشوی فرش نخ پنبه
یکی از نخ هایی که برای بافت فرش های ارزشمند مورد استفاده قرار می گیرد نخ پنبه می باشد. بافت فرش با نخ پنبه سبب بالا رفتن ارزش و کیفیت فرش می شود و برای این که ارزشمندی فرش حفظ شود بهتر است که به صورت حرفه ای شسته شود.
طرز شستشوی فرش های نخ پنبه متفاوت است و می توان روش مناسب را انتخاب کرد.
۱- یکی از روش های شستشو فرش ها نخ پنبه، شستشوی فرش در منزل است که در این روش باید اطلاعات و تخصص های لازم را داشته باشید تا به حفظ فرش خود کمک بسیار زیادی کنید.
۲- یکی دیگر از روش های شستشو فرش های نخ پنبه شستشو فرش در قالیشویی می باشد. شستشوی فرش های نخ پنبه در قالیشویی ها به صورت کاملا حرفه ای انجام می شود.
طرز شستشوی فرش های نخ پنبه باید به صورت کاملا حرفه ای و اصولی انجام شود تا فرش پس از شستشو کیفیت خود را حفظ کند. برای شستشو فرش های نخ پنبه بهتر است که برخی از نکات رعایت شود تا ذره ای آسیب به فرش وارد نشود از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- قبل از شستشو فرش خود سعی کنید حتما فرش را جارو برقی بکشید تا کاملا تمیز و عاری از هرگونه زباله و گرد و خاک شود. وجود گرد و خاک ها سبب می شود که فرش پس از شستشو دچار لک و تیرگی شود.
۲- برای انتخاب طرز شستشوی فرش نخ پنبه بهتر است که بهترین روش را انتخاب کنید تا فرشتان هیچ آسیبی نبیند. فرش های نخ پنبه نسبت به فرش های دیگر ظریف و حساس تر هستند به همین دلیل بهتر است که روش مناسب را انتخاب کنید.
۳- اگر بر روی فرش نخ پنبه شما لکه های مختلفی وجود دارد بهتر است که قبل از شستشو اقدام به از بین بردن لکه ها کنید و سپس فرشتان را به طور کامل مورد شستشو قرار دهید. برای از بین بردن لکه های فرش نخ پنبه از شوینده های مخصوص استفاده کنید تا لکه ها به راحتی از بین بروند.
