فرش ها به دو صورت دستی و ماشینی بافته می شوند و انواع طرح و نقش های متفاوتی دارند.
فرش ها از لحاظ کیفیت، جنس، الیاف، شانه و تراکم و... با هم دیگر متفاوت هستند. شانه ی فرش یکی از مواردی است که افراد در حین خریداری فرش ها به آن توجه می کنند. شانه ی فرش به تعداد گره هایی که در هر متر مربع فرش وجود دارد. تعداد شانه ها در بافت و سطح فرش بسیار موثر است و نمای فرش را به کامل تغییر می دهد.
اگر تعداد شانه های فرش بیشتر باشد سبب ریز نقش تر شدن فرش می شود و به فرش های دستبافت شباهت بسیار زیادی پیدا می کند همچنین اگر تعداد شانه های فرش کمتر و تراکم آن بیشتر شود سبب سنگین تر شدن وزن فرش می شود.
فرش هایی که تعداد شانه های آن بیشتر است شباهت بسیار زیادی با فرش های دستبافت دارند و افرادی که در زمینه فرش و بازاریابی فرش ها تخصص دارند به این گونه فرش ها، فرش های دستبافت گونه نیز می گویند. شانه های فرش در قسمت عرضی فرش ماشینی بافته می شود و به تعداد شانه ها معروف هستند.
بافت فرش های دستبافت باید توسط افراد متخصص و کار بلد انجام شود تا شانه های فرش به خوبی سر جای خود قرار بگیرند و پس از پایان بافت هیچ تغییری نکنند ولی بافت فرش های ماشینی توسط دستگاه های اتومات انجام می شود و دستگاه طبق اصول و نقشه فرش را می بافد.
برای این که شانه های فرش محکم باشند باید از الیاف و نخ های با کیفیت و درجه یک استفاده شود تا پس از پایان بافت فرش، فرش نمای بسیار زیبا و شیکی داشته باشد و به خوبی طرح و نقشه ی خود را نشان دهد. فرش هایی که تعداد شانه ی بالایی دارند معمولا به صورت حرفه ای و اصولی باید بافته شود و فرش های شانه بالا معمولا ماشینی می باشد و بافت فرش های ماشینی با دستگاه هایی انجام می شود که به وجود آمدن هر گونه خطایی وجود ندارد.
انواع شانه فرش
شانه های فرش انواع مختلفی دارند و هنگام خریداری فرش می توان نوع و تعداد شانه های فرش خود را انتخاب کنیم. انواع شانه های فرش ها شامل موارد زیر می باشد.
۱- فرش ۷۰۰ شانه
فرش ۷۰۰ شانه یکی از انواع شانه ها می باشد که برای انواع فرش های ماشینی و دستبافت، ابریشمی، نخ پنبه و... در نظر گرفته می شود. فرش هایی که دارای ۷۰۰ شانه هستند نسبت به فرش های دیگر قیمت مناسب تری دارند و مقاومت آن ها نیز معمولی می باشد. فرش هایی که تعداد شانه هایشان ۷۰۰ تایی می باشد، تراکم بیشتری دارند و دارای ضخامت بیشتری هستند به همین دلیل این گونه فرش ها را برای محیط هایی رفت و آمد های آن زیاد می باشد انتخاب می کنند. این گونه فرش ها مقاومت خوبی دارند و ضخامت خود را در برابر پا خور ها و فشار ها حفظ می کنند.
۲- فرش های ۱۰۰۰ شانه
فرش های ۱۰۰۰ شانه یکی دیگر از انواع فرش های ماشینی می باشد و این گونه فرش ها با فرش های دستبافت گونه نیز معروف می باشند. فرش های ۱۰۰۰ شانه نسبت به فرش های ۷۰۰ شانه نیز مقاوم تر هستند و مقاومت خوبی در برابر فشار و… دارند. فرش های ۱۰۰۰ شانه وزن نسبتا بالایی دارند و معمولا متراژ این گونه فرش ها ۹ متر یا بیشتر می باشد و برای فرش هایی که متراژ کمی دارند ۱۰۰۰ شانه انتحاب نمی شود به دلیل این که در وزن آن خیلی بالا می رود و نمی توان آن را به راحتی جا به جا کرد.
۳- فرش ۱۲۰۰ شانه
فرش های ۱۲۰۰ شانه یکی از بهترین فرش های ماشینی می باشد و فرش های ۱۲۰۰ شانه دارای بهترین کیفیت و نما هستند به دلیل این که طرح و نقشه ی آن به زیبایی دیده می شود. این گونه فرش ها به دلیل بالا بودن تعداد شانه و تراکم وزن بالایی دارند و معمولا برای فرش های ۱۲ متری انتخاب می شود البته برخی از فرش های ۱۲ متری، ۱۰۰۰ شانه نیز می باشند ولی اگر فرش های ۱۲ متری ۱۲۰۰ شانه باشند زیبایی خیره کننده ای دارند و اغلب افراد طرفدار ۱۲۰۰ شانه هستند.
گره فرش چیست؟
در هنگام بافت فرش باید تمامی مراحل به صورت حرفه ای و با دقت فراوان انجام شود تا برای فرش مشکلی پیش نیاید. یکی از مراحلی که در حین بافت فرش بسیار مهم است و باید با دقت کافی انجام شود، گره فرش می باشد. گره فرش ها در صنعت فرش بافی یا فرش فروشی نام های دیگری نیز دارند از نام های گره فرش می توان به ریشه، ذلت، پیچش، ایلمه و… اشاره کرد و متخصصین گره فرش را با نام های مختلفی نام گذاری کرده اند.
برخی از فرش هایی که در بازار ها موجود هستند فرش های برجسته می باشد و فرش هایی که طرح برجسته ای دارند فرش گره دار نامیده می شوند. در صنعت فرش بافی گره های اصلی و مهم به نام های گره ترکی و گره فارسی می باشد.
۱- گره ترکی
گره ترکی یکی از گره هایی می باشد که برای بافت فرش ها انجام می شود به این صورت است که گره بر روی دو رشته های بالا و پایین انجام می شود. این نوع گره بافی برای فرش های خاصی مانند فرش های کردستان، آذربایجان و کشور ترکیه انتخاب می شود.
گره ترکی بسیار محکم و مقاوم است و معمولا برای فرش هایی که ضخیم هستند انتخاب می شود تا فرش مقاومت خوبی از خود داشته باشد.
۲- گره فارسی
گره فارسی در صنعت فرش بافی به گره نا متقارن نیز معروف است. این نوع گره بیشتر برای فرش های پاکستانی و هندی انجام می شود. گره فارسی برای انواع فرش های دستبافت، ماشینی، ابریشمی و… انتخاب می شود ولی بیشترین انتخابی که برای گره فارسی می شود معمولا برای فرش هایی که تراکم بالایی دارند می باشد تا فرش وزن و حالت خود را حفظ کند. گره فارسی باید به صورت اصولی و حرفه انجام شود و معمولا گره فارسی توسط بافنده یا متخصصین انجام می شود تا فرش پس از بافت حالت و گره های آن تغییری نکند و شل نشود.
گره های مختلفی برای فرش ها وجود دارد ولی معروف ترین گره ها گره فارسی و ترکی می باشد و انتخاب نوع گره نسبت به نوع و جنس فرش و توسط بافندگان و متخصصین انجام می شود تا فرش به بهترین روش خود بافته شود.
تشخیص فرش اصلی از تقلبی از نظر شانه فرش ممکن است؟
برای تشخصی فرش اصلی از تقلبی روش های متفاوتی وجود دارد. به عنوان مثال چند نمونه از روش های تشخیص فرش اصلی را بیان می کنیم.
۱- شانه فرش
یکی از روش هایی که می توان فرش اصلی را از تقلبی تشخیص داد توجه به شانه های فرش می باشد. هر تعداد از شانه ها باید تعداد مشخصی تراکم داشته باشند به عنوان مثال فرش هایی که ۷۰۰ شانه دارند باید دارای ۲۵۵۰ تراکم باشند یا فرش هایی که دارای ۱۰۰۰ شانه هستند باید دارای ۳۰۰۰ تراکم باشند. به همین روش می توانید اصل بودن فرش خود با این روش تشخیص دهید.
۲- ظاهر فرش
برای تشخیص اصل بودن فرش خود می توانید ظاهر فرش را بررسی کنید. فرش هایی که اصل باشند نسبت به فرش های تقلبی اصیل و خاص هستند و نمای خاص تری دارند همچین طرح و نقشه ی فرش های اصل به صورت مرتب و دقیق بافته شده اند و هیچ گونه بی نظمی در بافت آن ها دیده نمی شود.
۳- توجه به الیاف و نخ فرش
فرش های اصل با الیاف و نخ های درجه یک بافته شده اند و می توانید هنگام خریداری فرش ها نوع الیاف فرش را پرس و جو کنید تا یک فرش خوب و اصل را انتخاب کنید. فرش ها با انواع نخ ها بافته می شوند ولی فرش هایی که اصل باشند برای بافت آن ها از نخ های با کیفیت و اصیل استفاده می شود.
بهترین روشی که می توان فرش اصل را با تقلبی تشخیص داد توجه به شانه ها و تراکم فرش ها می باشد به دلیل این که هر فرشی نسبت به تعداد شانه های خود دارای تعداد تراکم خاصی است و می توان نسبت به آن اصل بودن فرش خود را بررسی کنیم. برای بررسی فرش ها نسبت به تعداد شانه ها می توانید از افرادی که در این زمینه تخصص کافی دارند کمک بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
