فرش کلاژ برای اولین بار در قالب فرش ماشینی تولید و به بازار عرضه شد و یکی از فرش های جدید و امروزی می باشد. این نوع فرش ها هنر امروزی و سنتی را ترکیب کرده و باعث زیباتر شدن فرش می شوند همچنین هنر قدیم را دوباره زنده کرده اند که این کار باعث جلب توجه مردم دنیا شده است.
در فرش چهل تکه قطعات گوناگون فرش که طرح و نقش متفاوتی دارند را کنار یکدیگر قرار می دهند و به هم دوخته می شوند و در نهایت توسط چرم یا الیاف آنها رو آستر می کنند و یک فرش بسیار زیبا درست می کنند.
معنای کلمه فرانسوی کلاژ به هم چسبیدن می باشد. در روش کلاژ مواد و اشیاء گوناگون یا حتی دور ریختنی مثل تکه های کاغذ رنگی، عکس، پارچه و روزنامه را بهم می چسبانند و یک ترکیب جدید تولید می کنند. از این تکنیک برای اولین بار حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و زمانی که کاغذ در چین تولید شد استفاده می کردند.
در قدیم و در ایران این هنر کلاژ را لندره دوزی، خاتم دوزی هم می نامیدند که قدمت زیادی می باشد و به دوره سلجوقیان بر می گردد. ولی اختراع این تکنیک و استفاده برای تولید فرش دستباف و ماشینی، اهمیت زیادی دارد.علیرغم اینکه کشورهایی مثل چین و ترکیه خودشان تولید کننده فرش می باشند ولی با شنیدن اسم ایران نخستین چیزی که در ذهن آنها نقش می بندد، هنر ناب ایرانی برای بافت فرش دستباف می باشد که این هنر باعث قرار گرفتن ایرانیان در بالاترین جایگاه صنایع دستی جهان شده است
فرش های ماشینی کلاژ را در اتاق خواب، راهرو، ادارات و هتل ها مورد استفاده قرار می دهند که به دکوراسیون منزل زیبایی و جذابیت خاصی می بخشد.
از مهمترین مزیت های فرش کلاژ دستباف این است که فرش های قدیمی بلا استفاده را دوباره به چرخه مصرف باز می گردانند. برای تولید فرش کلاژ، از فرش های بلا استفاده و تکه فرش هایی که در اثر آتش سوزی یا رطوبت یا کهنگی قسمتی از آنها از بین رفته استفاده می کنند به این صورت که این فرش ها را جمع آوری کرده و بازسازی می کنند و در فرش کلاژ مورد استفاده قرار می دهند.
یکی دیگر از مزایای روش کلاژ استحکام و دوام آن می باشد و به دلیل اینکه از آستر چرمی زیر این فرش ها استفاده شده است از جابجایی و لیز خوردن آنها روی سرامیک جلوگیری به عمل می آورد.
انواع فرش چهل تکه
فرش چهل تکه نتیجه سلیقه و طراحی زیبا و همچنین ترکیب رنگ ها و خاطره ها و ذوق طراح می باشد که هر چه از عمر فرش می گذرد نه تنها از ارزش و زیبایی آن کم نمی شود بلکه باعث بالاتر رفتن ارزش و زیبایی آن نیز می گردد.
این نوع فرش ها ازجمله بهترین انتخاب برای دکوراسیون خانه های مدرن امروزی است که اغلب برای کسانی که خانه خلوت و سبک مدرن دوست دارند بسیار مناسب می باشد. این نوع فرش ها را در طرح و رنگ های مختلف و به دو روش گوناگون دستبافت و ماشینی تولید شده و به بازار عرضه می گردند.
همان گونه که همه شما می دانید فرش کلاژ در میان همه مردم اروپا و آمریکا بیشتر از مردم ایران دارای محبوبیت است. شاید دلیل آن چهل تکه بودن وخود عدد چهل می باشد زیرا عدد چهل در میان همه ادیان بخصوص دین اسلام و مسیحیت بسیار مقدس می باشد به علاوه بیشتر مردم دنیا خواستار فرش ایرانی بخصوص فرش کاشان به دلیل شهرت آن می باشند.
بنابراین به دلیل تقاضا و محبوبیت زیاد این نوع فرش ها علاوه بر فرش دستباف کارخانه ها تولید فرش کلاژ ماشینی را شروع کردند این نوع فرش ها به فرش تکه دوزی نیز معروف هستند که برای صادرات بسیار مناسب می باشند زیرا به دلیل محبوبیت این فرش ها نزد اروپاییان فرش کلاژ می تواند ارز زیادی را وارد کشور کند.
فرش چهل تکه دستباف و ماشینی چه تفاوت هایی دارد؟
می دانیم که اصالت و زیبایی فرش های دستباف ایرانی در همه جای دنیا زبانزد است به همین دلیل برای حفظ این ارزش و اصالت در فرش های چهل تکه دستباف ابتدا از سراسر ایران فرش های دستباف را جمع آوری کرده و سپس آنها را شستشو می دهند و رنگرزی کرده و تکه های سالم را کنار هم قرار داده و به هم می دوزند که معمولاً جنس این نوع فرش ها پشمی می باشد.
تهیه و تولید فرش چهل تکه و رنگرزی آن باید توسط افراد متخصص صورت گیرد و دارای مراحلی می باشند بنابراین برای تولید فرش کلاژ اقدامات زیر را باید انجام دهید:
ابتدا باید فرش‌های دستبافت کهنه و قدیمی که دارای طرح و نقش و رنگ‌های گوناگون هستند را از سراسر ایران جمع‌آوری کنند که برای این کار مدت زمان زیادی لازم است زیرا تنوع طرح و نقشه و رنگ آنها در این نوع فرش ها بسیار اهمیت دارد و باید متفاوت باشند تا کار بسیار زیباتر و ارزشمندتر تولید گردد.
سپس این قطعات قابل استفاده در این فرش ها را در قالیشویی کاملا شستشو می دهند. از آنجایی که رنگ فرش دستبافت ممکن است با شستشوی غیر اصولی تغییر کند بنابراین باید شستشوی این فرش ها با احتیاط کامل و رعایت اصول لازم انجام گیرد.
در مرحله بعد به دلیل اینکه فرش های جمع آوری شده رنگ های گوناگونی دارند باید رنگرزی شوند تا آسیب ها و تغییر رنگ آنها برطرف گردد. در این مرحله، قطعات جمع آوری شده را برای مدت زمان معینی در رنگ طبیعی قرار می دهندو ترکیبات خاصی روی آن ها می ریزند تا رنگ این فرش ها را به حالت دلخواه برگردانند.
در مرحله چهارم، قطعات را برش داده و با ذوق و سلیقه خاص طراح کنار هم قرار می دهند و یک اثر هنری خاص را خلق کرده که بسته به سلیقه طراح زیبایی منحصر به فردی را ایجاد می کنند.
در این مرحله کارگران ماهر و مجرب قطعات فرش را برش می دهند و برای دوخت این تکه ها را کنار هم قرار می دهند. سپس هر تکه از این فرش ها را ۴ بار می دوزند زیرا این کار سبب می شود قطعات فرش هنگام شستشو و جابجایی و تا زدن از همدیگر جدا نگردند.
البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که انتخاب تکه های فرش به تخصص و مهارت و ذوق و سلیقه ویژه ای نیاز دارد زیرا طراح باید بتواند قطعات را با طرح و نقش های گوناگون و رنگ های مختلف جوری کنار هم بچیند که یک فرش نفیس و با ارزش و زیبا را تولید کند. شاید بتوان گفت قرار دادن قطعات فرش کنارهم همانند قرار دادن قطعات یک پازل کنار هم است البته با این تفاوت که طرح و نقش فرش حاصل سلیقه و استعداد و ذوق و هنر بهترین طراحان خبره می باشد.
در مرحله آخرپشت فرش را با چرم طبیعی آسترکشی می کنند تا دوام واستحکام آن بیشتر گردد.
در نهایت فرش کلاژ آماده عرضه به بازار است که یک اثر هنری زیبا و با ارزش می باشد.
برای تولید فرش ماشینی چهل تکه نیز همانند فرش دستباف ابتدا قطعات مختلف فرش را که در طرح و نقش های مختلف وجود دارند جمع آوری می کنند البته یک تفاوتی وجود دارد ان هم اینکه در این نوع فرش مرحله رنگرزی وجود ندارد زیرا زمانی که فرش ماشینی بافته می شود نخ آن رنگی است و نیازی به رنگرزی وجود ندارد.
با این تفاسیری که در مورد فرش کلاژ بیان شد تنها یک نتیجه می توان و آن این است که فرش کلاژ دارای زیبایی منحصر به فرد و انکار ناپذیری می باشد ولی قیمت آن نیز با این توضیحات بالاست و برای خرید باید علاوه بر زیبایی و کیفیت به بودجه مالی خود نیز توجه کنید و سپس اقدام به خرید بفرمایید.
همیشه و در همه زمان ها قیمت فرش ماشینی نسبت به فرش دستباف کمتر و بسیار مناسب تر می باشد بنابراین امکان خرید فرش کلاژ ماشینی برای تمام افراد جامعه وجود دارد ولی فرش دستباف در واقع یک اثر هنری با ارزش می باشد. امروزه فرش دستباف ایرانی در داخل کشور قیمت زیادی ندارد و ارزش آن شناخته شده نیست و به بافنده واقعا ظلم می شود زیرا علیرغم زحمت فراوانی که برای بافت فرش می کشد دستمزد مناسبی دریافت نمی کند این در حالی است که اروپایی ها و آمریکایی ها برای این اثر زیبای هنری ارزش فراوانی قائل هستند.
آنها اعتقاد دارند که فرش دستباف ایرانی باید همانند شعری زیبا خوانده شود و مثل یک اثر هنری ارزشمند ستوده گردد بنابراین خرید فرش کلاژ دستباف ایرانی را می توان یک نوع سرمایه گذاری بلندمدت دانست.
قیمت فرش چهل تکه
می دانید که قیمت فرش دستباف و ماشینی کلاژ با یکدیگر یکسان نیست. و به دلیل آنکه فرش دستباف کلاژ را از تکه های گوناگون فرش دستباف تولید می کنند، در مقایسه با فرش ماشینی مدت زمان زیادی برای تولید آن صرف می گردد.
از طرف دیگر الیاف موجود در فرش دستباف از الیاف طبیعی مانند پشم می باشد ولی فرش ماشینی را از الیاف مصنوعی اکریلیک و پلی اوژن تهیه می کنند بنابراین مسلم است که قیمت فرش دستباف چهل تکه نسبت به فرش ماشینی چهل تکه قیمت بالاتری نیز خواهد داشت.
