فرشها از عناصر اصلی و مهم هر دکوراسیونی هستند، استفاده از فرش در خانه علاوه بر این که پوششی مناسب و زیباست، جلوهای هنری و باشکوه نیز به خانه میدهند.
فرشها توانایی این را دارند که ظاهر و رنگ و حال و هوای اتاق را تغییر دهند و آن را برای خانوادهها دل نشین ترکنند.
قالی ایرانی یا فرش ایرانی از دیرباز بسیار معروف و مورد استفاده برای تمام ملتها بوده است. امروز نیز ایران یکی از برترین صادرکنندههای فرش به سراسر نقاط دنیا به شمار میرود.
فرش ایرانی جلوهای از فرهنگ اصالت و هنر ایرانی است که به دست هنرمندان کشورمان زنده نگه داشته شده است و تقریباً تمامی ایرانیان در منازل خود از فرشهای ایرانی ماشینی و دستباف استفاده میکنند.
جالب است بدانید یکی از رخدادهای مهم در سالهای اخیر روند روبه رشد جهانی شدن صنعت فرش دستباف ایرانی است و فرش ایران دارای طرف داران بسیاری در آمریکا، آلمان، امارات، برزیل و دیگر مقصدهای صادراتی ایران میباشد.
فرشها از نظر رنگ و طرح الیاف و نوع بافت به انواع مختلفی تقسیم بندی میشوند. یکی از این فرشها فرش طرح خشتی است که به دلیل زیبایی در طرح، نمادهای نگارین، نقش ونگار خاص و خوش رنگ و چهره هایی متفاوت از گذشته مورد توجه همگان قرار گرفته و طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است.
فرش طرح خشتی چیست ؟
بیایید اول این موضوع را بررسی کنیم که چرا به این دسته از فرشها فرش خشتی میگویند ؟ درواقع عبارت خشتی برگرفته از خشتهایی است که در زمان قدیم از آن به جای آجر امروزی استفاده می کردند و خانه میساختند.
خشت یکی از مصالح ساختمانی بوده که به شکلهای مربع یا مستطیل و در ابعاد بیست الی پنج سانتی متر ساخته می شده است و ساخت آن تاکنون ادامه دارد.
خشت از ترکیب آب و خاک رس به دست میآید؛ به این صورت که بعد از مخلوط این دو ، آنها را در گرما و زیر نور مستقیم خورشید قرار میدهند تا به طور کامل خشک شود ولی در هوای مرطوب این خشتها بههیچ عنوان ساخته نمیشود و دقیقا به همین دلیل است که خشت بیشتر در مناطق گرمسیری و کویری مورد استفاده قرار میگیرد.
در واقع بافندگان هنرمند کشورمان از اشکال هندسی این خشت ها الهام گرفته و فرش هایی با طرح و نوع آنها بافته اند که نشان از خلاقیت چشمگیر آنها در این زمینه دارد.
مردم مناطق کویری و گرمسیری بیشتر با این طرح ها آشنا هستند و این فرش ها را درک میکنند.
بسیاری از جنوبیهای عزیز از این فرشهای زیبا در منازل خود استفاده میکنند و طبیعتا فرش های خشتی در میان آنها رواج بیشتری نسبت به مردمان سایر مناطق دارد.
مشخصات فرش طرح خشتی چیست؟
همان طور که گفته شد در طرح خشتی از نقشهای هندسی شبیه به خشت استفاده میشود. این نقش های هندسی به صورت های منظم و نامنظم در کنار یکدیگر بافته میشوند و ظاهر این فرش را نسبت به سایر فرش ها متمایز می کنند، به این طرحها که الهام گرفته از خشت است و ظاهری شبیه به آن دارد طرح خشتی میگویند.
در طرح خشتی درون هر قابی یا شکل هندسی نگارههای زیبا و نمادین بافته میشود که آنها نیز انواع متفاوتی دارند و هر یک جلوه گر موضوعات خاصی هستند.
قاب های فرش طرح خشتی شامل قاب های قرآنی، قاب های نقوش اسلامی و قاب بختیاری است.
درون قابهای فرش طرح خشتی میتوان نگارههایی همانند نقشهای ختایی، اسلیمی، بتهجقه، گلدانی، افشان یا نقشهای برگرفته از طبیعت همچون شاخهها، درختها، حیوانات، پرندهها، گوزنها، گل، درخت و گیاهان مشاهده کرد.
تصویرهای به کار رفته در این فرشها ریشه در نوع آداب و رسوم، سنتها، رخدادهای قدیمی و جدید، نمادها و منظره طبیعت است که هر یک پیام زیبایی به ما میرسانند.
به طور مثال یکی از این نمادها تصویر بید مجنون است که در فرشهای خشتی یک نماد رایج است و به معنای شور و نشاط و شادابی در زندگی ایرانیان باستان به شمار میرفته است.
تصویر محراب که نشان دهنده یکتا پرستی و توحید ایرانیان از دیرباز بوده و هست. تصویر گل که نشان دهنده محبت و زیبایی درونی افراد است و توصیه به خوش رفتاری دارد.
شاخه گلدار که چندین گل از آن آویزان است و نشاندهنده برابری جنسیتی و برابری انسانها در رنگ پوست و محل جغرافیایی زندگیشان است.
این نقشهای هندسی زیبا معمولاً در کنار هم قرار گرفته و تکرار میشوند و بهعلت انسجام درونی و هماهنگی فوقالعاده، جنبه ظاهری بسیار زیبایی به اینگونه فرشها دادهاست.
رنگهایی که در این فرشها به کار گرفته شده است براساس علایق و سلیقه بافندگان و مردمی که در آن مناطق زندگی میکنند تعیین میشوند.
بافت نقشههای خشتی در مناطقی چون قم، کاشان، تبریز، بیرجند، سیستانوبلوچستان، چهارمحالذوبختیاری، خوزستان، خرمشهر، اصفهان و یزد رونق بسیار ویژهای دارد و از مقبولیت بالایی نیز برخوردار است.
گسترش چشمگیر صادرات این نوع فرشها در سالهای اخیر نشان از محبوبیت بالایی دارد که در میان مردم جهان نیز برخوردار شده است.
در طرحهای خشتی به طور معمول نقشهای سنتی به کار میرود ولی در برخی از فرشهای خشتی امروزی از طرحهای مدرن و به روزتری نیز استفاده شده است.
برخی از آنها به صورت ماشینی و برخی دیگر به صورت دستی بافته می شوند.
خرید فرش طرح خشتی
فرشهای طرح خشتی دستباف معمولاً طرحهای قابی بسیار کمی دارند و تراکم در بافت آنها نیز بسیار کمتر از فرشهای ماشینی است.
فرشهای ماشینی طرح خشتی در عوض علاوه بر تراکم بسیار بالا و تنوع بسیار زیاد ظاهر بسیار زیباتری نسبت به فرشهای دستباف به خود اختصاص دادهاند، تراکم فرش های ماشینی طرح خشتی امروزه به ۱۲۰۰ الی ۱۵۰۰ شانه رسیده و این باعث شده که بسیاری از مردم بیشتر به خرید این نوع فرش ها روی بیاورند.
لازم است بدانید قیمت فرشهای دستباف طرح خشتی بسیار بالاتر و ماندگاری و طول عمر آنها خیلی بیشتر از فرشهای ماشینی است و این نوع فرشها را می توان به صورت های پر تراکم نیز تهیه نمود.
فرش طرح خشتی امروزه بسیار مورد پسند عموم مردم قرار گرفته است و به دلیل استقبال زیاد در سالهای اخیر بسیاری از فرشهای ماشینی به صورتهای خشتی تولید شدهاند.
در فرشهای ماشینی مهمترین نکته برای مشتریان و متقاضیان خرید موضوع شانه و تراکم فرش است، در واقع از نظر بسیاری از خریداران هرچه شانه و تراکم فرش بیشتر باشد کیفیت فرش بالاتر رفته و دیرتر از بین میرود اما این تصور درست نیست و افزایش تراکم و شانه صرفا به معنی کیفیت بالا نبوده و نخواهد بود.
تراکم بالای فرش باعث میشود که فرش زیباتر به نظر بیاید و دوام بیشتری داشته باشد ولی هرچه تراکم و شانه فرش بالاتر باشد فرش ظریف تر و ریز بافت تر میشود و آسیب پذیری بیشتری به خصوص در مناطقی که افراد دسترس بالاتری به آن دارند ، پیدا می کند و این موضوع برای فرش های خشتی هم صدق میکند، پس در هنگام خرید حتما به این نکته توجه کافی را داشته باشید و با دقت خرید خود را انجام دهید.
فرش طرح خشتی در چه جاهایی مناسب است ؟
همانطور که گفته شد فرش طرح خشتی طرفداران بسیار زیادی دارد اما این موضوع به آن معنی نیست که میتوان در هر جایی از این فرشها استفاده کرد.
پیشنهاد ما به شما این است که به دلیل شلوغ بودن طرحهای این فرش، در سایر نقاط خانه از وسایل و دکوری های ساده استفاده کنید، برای مثال از مبلمان بسیار ساده و رنگ روشن استفاده کنید یا طرحهای شلوغ خانههایتان را حذف کنید تا هر دو به یک اندازه جلوهگر زیبایی در منزلتان باشند.
فرش طرح خشتی برای دکوراسیونهای کلاسیک بسیار مناسب است البته باید گفت برخی از فرش های طرح خشتی به صورت مدرن طراحی شده و برای دکوراسیون های به روز تر کاملا مناسب هستند.
برای مثال آوردن یک فرش اصیل ایرانی مثل فرش طرح خشتی در کنار یک دکوراسیون لوکس و به روز جلوه گر هنر اصیل ایرانی می شود و فضای خانه را گرم و صمیمی تر میکند و به اصطلاح به خانه روحی تازه میبخشد.
همچنین می توان از فرشهای طرح خشتی به عنوان فرش آشپزخانه استفاده کرد.
معمولاً این گونه فرشها در آشپزخانه خودنمایی میکنند و به دلیل رنگهای متنوع فضای آشپزخانه را دنج تر میکنند از طرفی چون آشپزخانه جایی است که پخت و پز در آن انجام میگیرد، اگر غذا یا لکه ای روی فرش بریزد بسیار سخت می توان جای این لکهها را پیدا کرد و این عالی است.
بنابراین هرچه فرش آشپزخانه شلوغتر و تیره تر باشد آلودگی کمتری را نیز در خود نشان میدهد.
فرش طرح خشتی را همچنین میتوان بسته به سلیقه هر شخص در اتاق خواب به کار برد و زیبایی مضاعفی درآن به وجود آورد.
فرش های طرح خشتی به خاطر رنگ و نقش های نگارین و روح خاصی که به فضای یک خانه می بخشد نظر هر شخص علاقه مند به دکوراسیون کلاسیک، تلفیقی و نئو کلاسیک را جلب میکند و این افراد حتما روزی به خریدن این فرش ها روی می آوردند.