کشور ما ایران یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان فرش در دنیا محسوب می‌شود. صادرات بالای فرش از کشور ایران باعث شده تا عده زیادی به شغل فرش بافی روی بیاورند و فرش هایی با رنگ و طرح های متفاوت و زیبا ببافند. قدمت و تاریخ ایران در زمینه فرش بافی سبب شده تا هنرمندان و بافندگان بسیار با استعدادی در این زمینه پرورش یابند و فرش هایی با رنگ ها و طرح های کم نظیر ببافند، که نمونه آن فقط در کشوری مثل ایران یافت شدنی است. به دنبال استقبال بی نظیر مردم ایران و جهان از فرش های ایرانی صادرات، بافت و تولید این فرش ها گسترش یافت و ایران توانست به یک برند جهانی بزرگ در این زمینه تبدیل شود. اما اگر بخواهیم تولید این گونه فرش ها را به قسمت های کوچکتری تقسیم کنیم، باید بگوییم هر یک از شهر های ایران نیز به رشد این فرش ها در کشور کمک های شایانی کرده اند. هر یک از شهر های ایران در واقع با توجه به قدمت خود در زمینه فرش بافی، یک یا چند نوع طرح فرش ارائه داده اند، به طوریکه می‌توان گفت شهر های ایران برای خود یک برند فرش ساخته اند و از طریق آن طرح های اصیلی را به نمایش می‌گذارند. طرح ها و نقشه هایی که روی فرش های گوناگون در شهر های مختلف وجود دارند. همگی نمادی از قدمت و اصالت آن شهر هستند و نوعی نشانه از آن شهر به حساب می آیند. این فرش ها همچنین در شهر های مهمی همچون مشهد، کاشان، اصفهان، یزد و غیره، به صورت ماشینی و دستباف تولید می‌شوند. فرش های ماشینی با استفاده از دستگاه های پیشرفته فرش بافی و فرش های زیبای دستباف به روش دستی و توسط بافندگان هنرمند تولید می‌شوند.
همانطور که گفته شد طرح ها و نقش های روی فرش نمادی از اصالت آن شهر هستند، که جلوه خاصی به آن فرش ها داده اند و مانع از تولید فرش هایی با طرح و نقش تکراری شده اند. کاشان یکی از این شهر هاست که فرش های تولیدی از سوی این شهر به دلیل قدمت بالا، طرح و نقش زیبا و کیفیت مناسب در میان شهر های ایران شهرت دارد. کاشان همچنین از جمله شهر هایی است که به سبب کیفیت بالا و زیبایی در طرح و نقش نزد مردم جهان مشهور است. فرش های کاشان مانند سایر فرش ها با الیافی همچون کرک، پشم، ابریشم و غیره بافته می‌شوند. کیفیت عالی هنگام انتخاب این الیاف، دوام و ماندگاری بالایی به فرش های کاشان داده است. در بافت فرش های کاشان همچنین از پنبه استفاده شده است. وجود پنبه در الیاف طولی و الیاف عرضی استحکام و مقاومت زیادی به این فرش ها داده است. جلوگیری از بیدزدگی فرش همچنین از دیگر فواید استفاده از پنبه در الیاف فرش است.
یکی دیگر از ویژگی های اساسی فرش کاشان که این فرش را از سایر فرش ها متمایز کرده است، رنگ های زیبای به کار رفته در آن است. مشهور ترین و محبوب ترین رنگ در میان فرش های کاشان، رنگ لاکی است، به طوریکه بیشتر افراد فرش کاشان را با این رنگ می‌شناسند. اما این شهر فقط به بافت فرش هایی با این رنگ قناعت نکرده و فرش هایی با رنگ های زیبا همچون الماسی، کرم، آبی، سرمه ای، مسی، سبز، طوسی و ارده ای تولید کرده است.
همانطور که گفته شد فرش کاشان از طرح های بسیار زیبا و اصیل در بافت فرش استفاده کرده است. این طرح ها بسیار زیبا هستند و به فرش ها جنبه هنری خاصی داده اند. در ادامه با ما همراه باشید تا نمونه هایی از این طرح ها و نقش ها و همینطور ویژگی های الیاف مصرفی در فرش های کاشان را خدمت شما ارائه دهیم.
ویژگی های بافت و الیاف فرش کاشان
فرش های کاشان همانطور که گفته شد در طرح ها و رنگ های مختلف بافته می شوند و به همین دلیل می‌توانند پاسخگوی بیشتر سلایق افراد باشند. جالب است بدانید که این رنگ و طرح های زیبا در سال های اخیر کاشان را به یکی از بزرگ ترین شهر های تولید فرش تبدیل کرده است، به طوری که کاشان بیش از ۶۰ درصد صادرات فرش ماشینی را به خود اختصاص داده است. در بافت فرش های ماشینی کاشان مانند سایر فرش ها از الیافی همچون پلی استر، نایلون، اکلیریک و پلی پروییلن استفاده شده است. اما بهتر است بدانید در میان این الیاف اکلیریک بهترین است و کاشان نیز در بیشتر فرش های تولیدی خود از نخ های اکریلیک استفاده می‌کند. این نخ ها دوام و ماندگاری بسیاری دارند و مقاومت آن ها در برابر حرارت و گرما، پوسیدگی و آسیب دیدگی های فیزیکی بسیار زیاد است. این نخ جنس نرم و لطیفی به فرش بخشیده است و سبب شده این فرش ها عمر بیشتری نسبت به سایر فرش ها داشته باشند.
فرش های کاشان همچنین در ابعاد ۶ متری، ۱۲متری، ۹متری و فرش هایی با ابعاد کوچکتر مثل قالیچه و تابلو فرش بافته می‌شوند. و همینطور فرش کاشان مثل سایر فرش ها به صورت های ۱۲۰۰ شانه، ۱۵۰۰ شانه، ۷۰۰ شانه، ۱۰۰۰ شانه بافته می‌شوند. در قسمت پشتی و گوشه ی فرش کاشان همچنین یک برچسب وجود دارد، که روی آن اطلاعات فرش مثل نام شهر تولید کننده، اندازه فرش، جنس نخ و پود فرش، تعداد شانه، کد فرش، تراکم و تعداد رنگ ذکر شده است.
در ادامه باید بگوییم فرش کاشان از جمله فرش هایی هست، که اگر قصد خرید آن را دارید می توانید به راحتی به آن اعتماد کنید. چرا که این گونه فرش ها به دلیل کیفیت فوق العاده، طرح و نقش زیبا، تراکم بالا و رنگ های جذاب متقاضیان زیادی در ایران و جهان دارند.
طرح های فرش کاشان
طرح های زیبا و متنوع فرش های شهر کاشان جلوه های هنری زیبایی به آن ها داده است. فرش کاشان در طرح های متنوعی همچون طرح محتشم، طرح افشان، طرح ترنج و طرح لچک، طرح گلدان و درختی، طرح شکارگاه بافته می‌شوند. این طرح های زیبا باعث شده تا بسیاری از علاقه مندان به دکوراسیون کلاسیک از این فرش ها در خانه های خود استفاده کنند و به وسیله آن ها زیبایی های اصیل به خانه ببخشند. در این مقاله می‌خواهیم با برخی از این طرح ها آشنا شویم.
۱- فرش های طرح محتشم
طرح محتشم یکی از طرح های زیبا و پرطرفدار در بین مردم است. در نقطه مرکزی این فرش یک ترنج بزرگ دیده می‌شود و همچنین این فرش حاشیه های پهن و شلوغی دارد. نقش های ماهی، بید مجنون، برگ های درخت و نقش های هندسی دیگر و غیره در این فرش ها به کار رفته است. طرح های محتشم بیشتر در رنگ های آبی، سورمه ای و لاکی بافته و تولید می شوند.
۲- فرش های طرح شکارگاه
همانطور که از نام این فرش ها مشخص است، روی این فرش ها طرح هایی از شکارچیان، حیوانات و درختان نقش بسته است. این یکی از طرح های قدیمی است که به دو صورت دستی و ماشینی تولید می‌گردد.
۳- فرش های طرح افشان
فرش های طرح افشان از محبوب ترین فرش های تولیدی در کاشان است. این فرش ها طرح های ساده تری نسبت به سایر فرش های دیگر دارند و در آن ها طرح های زیبا به صورت منظم تکرار شده اند و الگویی زیبا و خاص به فرش داده اند. این فرش بیشتر به رنگ طوسی و کرم تولید می‌شود.
۴- فرش های گلدان درختی
فرش های با طرح گلدان درختی از قدیمی ترین فرش های شهر کاشان هستند. این طرح ها بیشتر بر روی قالیچه های کوچک وجود دارند و به صورت گلدان های بسیار بلند روی فرش نقش می‌بندند. فرش های گلدان درختی از نظم خاصی برخوردار نیستند ولی همچنان زیبایی خود را حفظ کرده اند. فرش های گلدان درختی بیشتر به صورت دستی بافته میشپ شوند و در رنگ های سورمه ای و کرم عرضه می‌گردند.
۵- فرش های طرح لچک و ترنج
یکی از اصیل ترین و بهترین فرش های تولیدی در شهر کاشان فرش هایی با طرح لچک و ترنج است. طرح این گونه فرش ها برگرفته از آثار تاریخی، کاشی کاری های مساجد و طرح جلد کتاب های قدیمی است. در این فرش ها همینطور یک ترنج نسبتا بزرگ در مرکز فرش قرار گرفته و چهار ترنج اطراف آن را احاطه کرده اند.
همانطور که خدمت شما عرض شد فرش های بافته شده در کاشان چه به صورت دستباف و چه ماشینی، از معروفیت بسیار بالایی برخوردارند و به دلیل زیبایی و اصالت در رنگ و طرح، متقاضیان زیادی پیدا کرده اند. همچنین بافندگان و تولید کنندگان این فرش ها سالانه پیشرفت بسیاری می‌کنند و طرح های جدیدی را روی این فرش ها به وجود می آورند.
