به دنبال هنر قالی بافی، هنر رفوگری فرش هم پا به عرصه حضور گذاشت. چرا که وقتی فرش به وجود آید و به آن آسیب وارد شود، باید اصلاح گردد. بنابراین هنر رفوگری هم ابداع شد. مسلما هر فرشی به مرور زمان ممکن است آسیب ببیند. بنابراین تا وقتی که فرش و قالی وجود دارد، هنر و مهارت رفوگری هم وجود خواهد داشت. در حقیقت مهارت رفوگری فرش مکمل هنر فرش وقالی‌بافی می باشد.
رفوگری فرش، شغلی است که برای انجام آن به تجربه و مهارت ویژه ای نیاز است.
افرادی که فرش‌های آسیب دیده را رفو می‌کنند، باید در زمینه های بافت فرش، شناخت رنگ‌های فرش، رنگرزی و مواد اولیه فرش مهارت و تجربه کافی داشته باشند.
روش خانگی رفوگری فرش سوخته با ذغال
اگر فرش شما توسط ذغال، سوخته باشد، جای نگرانی نیست. ما در این مقاله راه های رفو فرش سوخته در منزل را به شما آموزش می دهیم، که به راحتی بتوانید در منزل، رفو فرش سوخته را رفو کنید. اول باید سوختگی بررسی شود، زیرا روش‌های گوناگونی برای رفوگری وجود دارد. که با توجه به میزان سوختگی باید روش مناسب انتخاب شود. رفوی تخصصی فرش سوخته، هزینه سنگینی را در بر دارد، ولی اگر میزان سوختگی کم باشد، احتمالا خودتان در منزل می توانید آن را رفو و ترمیم کنید. اگر سوختگی کم باشد و عمقی نباشد، رفو کردن آن به راحتی امکان پذیر است. یکی از روش های رایج برای رفو فرش سوخته، استفاده از شامپو فرش یا قرار دادن یخ روی پرزها برای بازگرداندن پرزها به حالت اولیه می باشد.
ولی اگر این روش ها را اجرا کردید، ولی سوختگی هنوز برطرف نشده، توسط یک قیچی کوچک وکاملا تیز مانند قیچی ابرو به دقت الیاف سوخته را جدا کنید. سپس یک شوینده ملایم همچون مایع ظرفشویی و آب را مخلوط کرده و محل سوختگی فرش را خیس کنید. حال با آب قسمت مورد نظر را شستشو دهید و صبر کنید تا خشک گردد. پس از خشک شدن قسمت سوخته، کمبود پرزها نمایان نیست و رفو فرش سوخته صورت گرفته است. هر روشی را که برای رفو فرش سوخته انتخاب کردید و مراحل را انجام دادید، فراموش نکنید که بعد از تمام شدم کار رفو فرش را جارو برقی بکشید. زیرا جارو برقی پرزهای فرش را هم سطح می گرداند و محل سوختگی دیگر قابل مشاهده نمی باشد.
سوختگی فرش با سیگار در مراحل اولیه خود شباهت زیادی با ترمیم فرش سوخته با ذغال دارد.
پس از سنباده کشیدن سطح لکه، برای جدا کردن ذرات سوختگی از فرش و پاک کردن آن ها، انتهای پرزهای سوخته فرش را به دقت با قیچی بچینید. اگر هنوز جای سوختگی مشخص است، باید از آب اکسیژنه برای رفع سوختگی فرش با سیگار استفاده کنید. آب اکسیژنه و آب را به نسبت ۱ به ۱۰ مخلوط کنید و محل سوختگی را با آن تمیز کنید. در پایان با یک پارچه مرطوب فرش را تمیز و سپس آن را خشک کنید.
ترمیم سوختگی جزئی فرش
برطرف کردن سوختگی جزئی فرش، خیلی راحت و بدون دردسر می باشد. برای از بین بردن سوختگی‌های سطحی ایجاد شده، روی فرش مثلا سوختگی بوسیله قابلمه‌ی داغ می‌توانید، از تکه ای یخ استفاده کنید. و سپس یک دستمال را روی سوختگی فشار داده، تا رطوبت فرش را جذب کند و سپس، در جهت خواب فرش آن را شانه کنید و یا جارو برقی بکشید، تا پرزهای آن یکدست گردد.
رفوی سوختگی های عمقی
اگر قسمت گسترده ای از فرش سوخته باشد، نمی توان در یک مرحله آن را رفو کنید. بلکه باید در طی چند مرحله به رفو فرش سوخته آن بپردازید. توجه داشته باشید که این کار بسیار سخت و ظریف است و باید با دقت بسیار انجام شود. بنابراین اگر در خود این توانایی را می بینید، که مهارت انجام آن را دارید، این کار را بکنید. در غیر این صورت بهتر است آن را به متخصصین مخصوص این کار واگذار کنید. ابزارهای لازم جهت رفو فرش سوخته به شرح زیر است:
۱- قیچی کوچک و تیز
۲- چاقوی تیز
۳- چسب فرش دو رو
۴- چسب مایع
۵- فرش کهنه بلا استفاده
برای این کار ابتدا فرش کهنه ای که بلا استفاده مانده نیاز دارد. البته باید طرح ونقش و رنگ آن با فرش سوخته شباهت داشته باشد، مثلا نمی توان فرش کرم را با فرش قرمز رفو کرد.
ابتدا فرش کهنه را به صورت چهارگوش یا سه گوش ببرید، ولی توجه داشته باشید که این برش باید بزرگتر از قسمت سوخته فرش باشد.
به علاوه از قسمتی از فرش کهنه این تکه را برش بزنید، که طرح و جهت آن شبیه به فرش سوخته باشد. برای برش یک چاقوی تیز را برداشته و از پشت فرش برش بزنید. این مرحله از رفو فرش سوخته خیلی اهمیت دارد. سپس لبه های قسمت سوخته فرش را با نهایت دقت وتامل برش بزنیدو قسمت سوخته را کاملا جدا کنید. تکه برش یافته را داخل سوراخ بوجود آمده گذاشته و ببینید که تکه با قسمت سوخته تناسب دارد یا نه؟
واگر لازم باشد لبه‌های هر دو قسمت را مرتب تر کنید. برای وصل کردن وصله درحفره ایجاد شده، باید از یک نوار چسب دو رو یا هر چسب مناسب دیگر می توانید استفاده کنید، فقط باید دقت کنید که همه اطراف حفره چسب مالیده شود. سپس وصله را داخل قسمت سوخته قرار بدهید و لبه‌های آن را بسیار محکم به هم فشار داده تا کاملا بچسبد. توجه داشته باشید که تا زمانی که چسب فرش کاملا خشک شود و تکه کاملا به چسب بچسبد، روی آن پا نگذارید.
اگر محل سوختگی خیلی کم باشد، می توانید به جای استفاده از فرش دیگر از الیاف خود فرش و از قسمت هایی از آن که دیده نمی شوند استفاده کنید. مانند قسمت هایی که زیر مبل یا زیر کمد قرار دارند، برای این کار قسمت سوختگی را چسب قوی بزنید و بعد الیافی را که برش زدید روی آن قسمت گذاشته تا قسمت انتهای آن کاملا در چسب قرار گیرد و صبر کنید تا خشک گردد. سپس با دقت و ظرافت الیافی را که روی قسمت سوخته قرار دادید، را مرتب کرده تا آنها همسطح هم قرار گیرند. حال دیگر رفو فرش سوخته انجام گرفته است.
معرفی یک روش حرفه ای برای رفوگری فرش سوخته
اگر فرش کهنه ای ندارید، که آن را برش بزنید و بتوانید برای رفوگری فرش استفاده کنید، یا توانایی انجام این کار را در خود نمی بینید و نمی توانید این کار را بادقت و ظرافت انجام دهید، یا اگر سوختگی آنقدر گسترده است که امکان رفو فرش سوخته برایتان فراهم نیست بهتر است این کار را به متخصصین رفوگری در شرکت های قالیشویی بسپارید. که البته آنها هم از همان روش وصله کردن برای رفو گری استفاده می کنند، با این تفاوت که آنها در کار خود باتجربه هستند و بهتر و با تبحر بیشتر وظرافت کافی می توانند کار رفو را انجام دهند و همچنین ابزار کار مناسب در دسترس دارند و نتیجه بهتری را تحویل شما بدهند. اگر شخص رفوگر در کار خود حرفه‌ای عمل کند، معمولا پس از رفو فرش سوخته، محل سوختگی زیاد قابل تشخیص نیست. ولی اگر سوختگی زیاد گسترده و وسیع باشد، همچنان آثار بسیار کمی از سوختگی برجا می ماند، یا بعد از رفو، فرش خیلی نازک می شود و آسیبی که به آن قسمت وارد شده کاملا برطرف نمی شود.
چه زمانی بهتر است برای رفوگری فرش سوخته به قالیشویی مراجعه کنیم؟
اکثر اشخاص فکر می کنند اگر خودشان با روش های خانگی نتوانند، لکه سوختگی را از بین ببرند، در این صورت لکه از بین نمی رود و برای همیشه باقی می ماند. ترمیم و رفوگری فرش به دقت، ظرافت ،صبر و مهم تر از هر چیزی به مهارت و تجربه نیاز دارد. در صورتی این موارد را در خود سراغ ندارید، نباید اقدام به رفو فرش سوخته کنید؛ زیرا ممکن است آسیب بیشتری به فرش وارد کنید. امروزه نیرو های متخصص و ماهر در قالیشویی ها هستند که با اطلاعات کامل و به روز و استفاده از تجهیزات مدرن می توانند، این کار را به نحو احسنت انجام دهند و در اصطلاح غیر ممکن ها را ممکن سازند.
بدترین نوع آسیب فرش، سوختگی می باشد. زیرا در اثر سوختگی تار و پود فرش از بین می رود و ترمیم و رفوی آن کار بسیار سخت و دشواری است. ولی با رفو و پرداخت حرفه ای متخصصین، می توانید سوختگی را برطرف کرده به طوری که زیاد قابل تشخیص نباشد. کارشناسان رفوی مستقر در قالیشویی مقدار و عمق سوختگی را بررسی می کنند و در ارتباط با رفو فرش سوخته به مشتری نظر قطعی خود را می دهند. این نکته حائز اهمیت است که پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین باتوجه به هزینه های بالای خرید فرش بهتر است از فرش های خود به بهترین شکل ممکن مراقبت کنید، تا عمر فرشتان را افزایش دهید.
حتی با مراقبت نیز ممکن است فرش به هر دلیلی مانند بیدزدگی، سوختگی یا پارگی آسیب ببیند و به ترمیم و رفوگری نیاز پیدا کند. هزینه ترمیم و رفوی فرش بسته به میزان آسیب دیدگی و نوع فرش گوناگون است. به همین دلیل اتحادیه و اصناف قالیشویی در هرسال قیمت مناسب تصویب می کند و با این کار سعی دارد تا همه مردم توانایی استفاده از این خدمات را داشته باشند، و در صورت تخلف قالیشویی ها از نرخ مصوب اتحادیه با آنها به شدت برخورد می کند.
ترمیم فرش سوخته با روش های خانگی
گاهی اوقات ممکن است فرش شما دچار سوختگی شود و ظاهر زیبای خود را از دست دهد. برای ترمیم قسمت های سوخته ی فرش خود می توانید در منزل روش هایی را انتخاب کنید و انجام دهید تا قسمت های سوخته به طور کامل ترمیم شوند. فرش با هر چیزی ممکن است دچار سوختگی شود در اینجا چند مثال برای از بین بردن سوختگی فرش را ذکر می کنیم
۱- اگر فرش شما با ته سیگار دچار سوختگی شد می توانید با یک قیچی کوچک، قسمت های سوخته را از ابتدای سوختگی تار و پود قیچی کنید یا با استفاده از یک سمباده تیز و تمیز محل سوختگی را سمباده بکشید تا قسمت سوختگی فرش به طور کامل از بین برود. برای قیچی کردن محل سوختگی باید دقت و حوصله ی بسیار زیادی را داشته باشید تا تار و پود فرشتان بیش از حد دچار کوتاهی نشوند. کوتاه شدن تار و پود ها سبب می شود نمای فرش پس از ترمیم زیبا و یک دست دیده نشود.
۲- گاهی اوقات ممکن است فرش شما با ذغال دچار سوختگی شود. اگر سوختگی فرش با ذغال سطحی باشد می توانید از روشی که برای از بین بردن سوختگی فرش با سیگار پیشنهاد شده است، استفاده کنید ولی اگر سوختگی فرش بیش از اندازه و عمیق باشد برای ترمیم آن حتما به قالیشویی ها مراجعه کنید.
۳- برخی اوقات ممکن است فرش شما با قابلمه یا ماهی تابه بسیار داغ دچار سوختگی شود. برای از بین بردن سوختگی فرش با ظروف داغ و… روشی پیشنهاد می شود که تا حد زیادی قسمت سوختگی فرش و زردی آن را کم می کند. در این روش یک پیاز نسبتا بزرگ را از وسط نصف کنید و در محل سوختگی فرش به صورت دورانی بچرخانید تا جایی ادامه دهید که سوختگی فرش یا زردی محل سوختگی کم شود.
اگر سوختگی فرش با قابلمه عمیق و زیاد باشد این روش جواب نمی دهد و باید از خدمات رفع سوختگی قالیشویی ها استفاده کنید.
۴- اگر فرش شما با شمع دچار سوختگی شد، برای از بین بردن محل سوختگی و پارافین های ریخته شده بر روی فرش، می توانید با استفاده از یک تکه پارچه کتان تمیز پارافین ها را بردارید و سوختگی الیاف را ترمیم کنید.
برای ترمیم انواع سوختگی های فرش در منزل سعی کنید ابتدا اطلاعات خود را بالا ببرید و از ابزار آلات تمیز و سالم استفاده کنید. سوختگی فرش را می توان به روش های مختلفی در منزل انجام داد و همیشه سعی کنید بهترین روش را برای از بین بردن سوختگی فرش خود انتخاب کنید.
