از کاربردی ترین لوازم های منازل می توان به فرش ها اشاره کرد که در واقع فرش ها را هویت خانه می دانند و وجود آن ها در منازل الزامی است. فرش ها جدا از این که نقش مهم و کاربردی دارند، نقشی زینتی هم ایجاد می کنند و زینتی بودن آن ها به تمیز بودن و مرتب بودن فرش ها بستگی دارد که لازم است با رعایت نکات مراقبتی به بهترین شکل از آن ها نگهداری کرده و هرزگاهی هم به تمیز کردن آن بپردازیم.
در برخی شرایط پیش می آید که آسیب هایی برای فرش ها ایجاد می شود که البته این آسیب ها قابل جبران و تعمیر هستند که یکی از آن ها تو رفتگی و شکم دادگی فرش ها است.
در این حالت فرش کاملا صاف و هموار نیست و در حاشیه های فرش برآمدگی هایی دیده می شود. این آسیب را بیش تر در فرش های دستبافت می توان مشاهده کرد چرا که به نحوه ی بافت این فرش ها بستگی دارد و از آن جایی که فرش دستبافت هنر دست است امکان ایجاد خطاهایی برای فرش وجود دارد.
معنی تو رفتگی و شکم دادگی فرش هر کدام متفاوت است که در این قسمت به معنی هر کدام می پردازیم. ابتدا با تو رفتگی فرش آشنا می شویم که وقتی فرش پهن شود اگر در حاشیه های فرش قسمت هایی را مشاهده کردید که به سمت داخل باشد در این شرایط فرش دچار فرو رفتگی شده است و اما شکم دادگی فرش این گونه است که با پهن شدن فرش قسمت هایی را مشاهده می کنید به سمت بیرون زده شده که به اصطلاح گفته می شود فرش دارای شکم است.
هر دوی این موارد جز عیوب فرش محسوب می شوند که می تواند نما و جلوه ی فرش را بگیرد. برخی از دلایلی که باعث ایجاد این دو آسیب و عیب در فرش می شود شامل موارد زیر می باشد:
۱- مورد اول در خصوص چله کشی نامناسب است که وقتی فرش قرار است بافته شود ابتدا توسط نخ مخصوص فرش به چله کشی می پردازند که در چله کشی نخ ها به صورت کاملا صاف و یکدست قرار می گیرند اما در برخی شرایط این چله کشی به صورت دقیق و یکدست نیست و به همان صورت شروع به بافت فرش ها می شود که در انتهای کار، این عیوب به وضوح قابل مشاهده است و هم چنین اگر چله ی فرش خیلی شل و خیلی سفت باشد هم این عیوب مشاهده خواهد شد که اگر چله سفت باشد فرش دچار فرو رفتگی می شود و اگر چله شل باشد فرش دچار شکم دادگی و یا بیرون زدگی می شود.
۲- مورد بعدی به نبود کوجی می توان اشاره کرد که به طور کلی کوجه بندی جز حرکات مهم است و از جمله قسمت های مهم در برپایی دار قالی و چله کشی می باشد. کوجی میله است که در چله کشی در زیر آن قرار می گیرد و باعث عبور نخ می شود و در صورت نبود آن نخ در جای مناسبش عبور نمی کند و در نهایت فرشی ناهموار تهیه می شود.
۳- پود کشیدن نامناسب مورد سوم از دلایل است که اگر در پود کشی به حد زیاد از حد کشیده شود در این حالت بخشی از فرش کشیده خواهد شد و این عیوب در انتها آشکار می شود و اگر هم پود به میزان کمی کشیده شود به قطع در انتها با بیرون زدگی فرش مواجه خواهیم شد.
۴- و دلیل اخر هم دفه زنی نامناسب است که اگر دفه زنی محکم زده شود چله و تار در هم فرو می رود و در نهایت فرو رفتگی فرش ایجاد می شود و اما اگر هم به آرامی دفه زنی انجام شود شکم دادگی در برخی قسمت های فرش ایجاد می شود.
و اما در صورت انجام هر کدام از این اشتباهات فرش با آسیب و خطا رو به رو می شود که همان طورکه مشخص است این عیوب تنها در فرش های دستبافت است و جز خطای انسانی نیز محسوب می شود به همین دلیل فرد بافنده لازم است از تجربه و مهارت کافی برخوردار باشد تا بتواند در نهایت فرش تمیز و کاملا سالم تهیه کند، بدون کوچک ترین آسیب و خطا.
با تو رفتگی فرش چه کنیم؟
تو رفتگی فرش هم می تواند از خطا در بافت فرش باشد و هم در اثر نگهداری نادرست از فرش ها باشد. تو رفتگی را می توان با رعایت برخی نکات پیشگیری کرد. در ابتدا به این موضوع می پردازیم که چه عواملی می تواند باعث این موضوع شود که یکی از عمده ترین دلایل قرار گرفتن اشیا سنگین و بزرگ بر روی فرش است که از جمله این موارد می توان به مبل ها اشاره کرد که پایه ی مبل ها بر روی فرش قرار می گیرد و به طور کلی وزن مبل بر روی پایه ها است و همین باعث می شود در طول سال ها فرش دچار فرو رفتگی و کوبیدگی شود.
به همین دلیل برای جلوگیری از اتفاق افتادن این موضوع لازم است از زیر مبلی های پلاستیکی استفاده شود که این وسیله از جا افتادن پایه بر روی فرش خودداری می کند و اجازه نمی دهد که وزن مبل به طور کلی بر روی فرش باشد این وسیله تنها در خصوص مبل ها نبوده و برای تخت، کمد و هر وسیله ی سنگین دیگری مورد استفاده قرار می گیرد.
در صورت ایجاد تو رفتگی در فرش ها می توانید با استفاده از چند روش ساده و خانگی به برطرف کردن آن بپردازید که برخی از این روش ها شامل موارد زیر می باشد:
۱- استفاده از چند تکه یخ بر روی قسمت مورد نظر برای مدتی می تواند روش مناسبی باشد که پس از برداشتن یخ ها، توسط چنگالی پرزهایی که فرو رفته را به سمت بالا برده و از خوابیدن آن جلوگیری کنید.
۲- استفاده از اتو بخار هم روشی مناسب و کاربردی است که با قرار دادن اتو بر روی محل مورد نظر می توانید پرزهای فرو رفته را به حالت اولیه شان بازگردانید.
این دو روش از جمله ساده ترین روش ها هستند که در هر زمان احتیاج داشتید می توانید مورد استفاده قرار دهید و هم چنین این را در نظر بگیرید که اگر فرو رفتگی فرش نتیجه ی خطا در بافت فرش باشد قابل جبران نخواهد بود و تنها زمانی مناسب است که در اثر عواملی دچار این آسیب شده باشد.
تورفتگی فرش را چگونه برطرف کنیم؟
یکی از مهم ترین المان ها در تمام منازل فرش ها هستند که از هر لحاظ کاربردی بوده و نقش بسیار مهمی دارند و به دلیل این که بیش تر حجم منازل را می پوشانند امکان آسیب رسیدن به آن ها و هم چنین آلوده شدنشان بسیار بالاست به همین دلیل لازم است برخی نکات مهم و نگهداری در خصوص آن ها رعایت شود تا دیرتر با آسیب رو به رو شوند.
در این مقاله قصد داریم در خصوص یکی از آسیب های فرش صحبت کنیم که تورفتگی فرش است و همان طور که ذکر کردیم اگر تورفتگی در بافت باشد، خطایی است که در حین کار ایجاد شده است اما تورفتگی نوع دیگری هم داریم که در اثر عواملی از جمله سنگینی لوازم سنگین بر روی فرش و… ایجاد می شود که اگر از نوع دوم باشد می توان با برخی روش های ساده برطرف کرد و اگر هم توسط روش های خانگی برطرف نشد به راحتی می توانید از خدمات قالیشویی های معتبر در این زمینه استفاده کنید.
یکی از کاربردی ترین روش ها که برای برطرف کردن تو رفتگی فرش می توان استفاده کرد دستگاه بخارشور می باشد که این دستگاه به دلیل این که از خود بخار با درجه حرارت مناسب ایجاد می کند می تواند پرزهای نواحی تو رفته را نرم کند و سپس از آن حالت در آورد و هم چنین علاوه بر این که در این مسیر می تواند کاربردی باشد در زمینه ی تمیز کردن هم نقش مهمی دارد و فرش را کامل تمیز می کند.
بهتر است برای پیشگیری از اتفاق افتادن این آسیب از روش هایی که نام بردیم استفاده کنید تا فرش تا سال ها به حالت اولیه اش سالم و مرتب باقی بماند که البته در صورت اتفاق افتادن هم اصلا نگران نباشید چرا که راه هایی ساده ک قابل جبران برای این آسیب موجود است و در قالیشویی های معتبر به مرمت و رفوگری این فرش های آسیب دیده می پردازند. در صورت مواجه شدن ابتدا روش های خانگی را امتحان کنید و سپس از خدمات قالیشویی ها استفاده کنید.
